Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un, pazartesi günü G5 Sahel liderlerini Pau kentinde misafir ettiği zirve sonrası Sahel’e 220 asker daha gönderileceğini açıklaması, Afrika’da sömürgeci geçmişiyle bilinen Fransa’nın kıtadaki askeri varlığını yeniden gündeme getirdi.
Afrika’nın genelinde eski sömürgelerinde güvenlik, terör ve istikrarsızlığı bahane ederek askeri varlığını devam ettiren Fransa’nın Pau kentindeki zirvede, Burkina Faso, Mali, Moritanya, Nijer ve Çad’ın liderleri, Macron’un ev sahipliğinde bir araya geldi.
Mali’de 13 Fransız askerinin terörist bir saldırıda ölmesinin ardından, Macron’un G5 Sahel liderlerinin kıtada artan Fransa karşıtlığına dair kendisine açıklama borçlu olduğu şeklindeki ifadeleri ve G5 Sahel liderlerini huzuruna çağırır gibi duyurduğu zirve, Fransa’nın Sahel’de bu ülkelerin güvenliği için değil kendi çıkarlarını koruma için asker bulundurduğu görüşünü pekiştirdi.
Sadece Sahel’de 5 bine yakın asker
Macron’un Pau zirvesi sonrası duyurduğu ilave 220 asker ile Fransa’nın sadece Sahel (Senegal, Moritanya, Mali, Burkina Faso, Nijer, Nijerya, Çad, Sudan, Eritre) bölgesinde bulundurduğu asker sayısı 5 binin üzerine çıktı.
Mali’nin kuzeyindeki terör faaliyetlerine karşı konuşlanan Fransız ordusu, Çad’ın başkenti Encemine, Burkina Faso’nun başkenti Vagadugu, Nijer’in başkenti Niamey, özellikle Mali’nin başkenti Bamako ile Gao kenti ve Moritanya’da askeri varlık gösteriyor.
Artan can kayıplarına, Fransız hazinesine günlük 1 milyon avroyu geçen yüke ve güvenlik problemini çözmede kayda değer başarı elde edememesine rağmen Fransa, Afrika’daki askeri varlığını sürdürmekten vazgeçmiyor.
Sahel bölgesinde Birleşmiş Milletlerin (BM) 2012’den bu yan yaklaşık 10 bin barış gücü askeri bulunmasına rağmen, etnik çatışmalar, isyanlar ve terör faaliyetleri ile mücadelede maliyeti yüksek operasyonların başarısızlığı nedeniyle bu bölgede Fransız ordusu devreye girdi.
Mali’de siyasi istikrarsızlık ve El Kaide bağlantılı grupların faaliyetlerine karşı 11 Ocak 2013’te Serval operasyonunu başlatan Fransa, bu ülkeye önce 3 bin, ardından da ağustos ayında 1500 asker daha konuşlandırdı.
Fransa, bu operasyonu 15 Temmuz 2014’te sona erdirdi ancak askerlerini çekmeyip Moritanya, Çad, Nijer, Burkina Faso’ya konuşlandırarak faaliyetlerini Barkhane Operasyonu adıyla Sahel bölgesine genişletti.
Boksit, uranyum, demir, altın ve petrol rezervi bakımından zengin Sahel’e konuşlanan askerler, ağır ve teknolojik araç ve ekipmanlarla desteklendi.
Düzenli G5 (Çad, Nijer, Mali, Burkina Faso ve Moritanya) orduları ile iş birliği içinde El Kaide, DEAŞ ve bağlantılı grupları Sahra Çölü’nden ve Nijer Nehri etrafından çıkarma misyonuyla hareket eden Barkhane askerleri, Mali, Nijer ve Burkina Faso’da artan terör saldırılarının önüne geçmekte başarılı olamadı.
Afrika basınında, Barkhane Operasyonu güvenliği ve barışı sağlamakta yetersiz kaldığı, etnik topluluklar arasında çatışmaları önleyemediği, halkın daha fazla terör saldırısına maruz kalmasına yol açtığı gerekçesiyle eleştiriliyor.
G5 ülkeleri sakinleri de Fransız askerlerinin kendi şehirlerinde dolaşmasından rahatsızlık duyuyor.
Sahel dışındaki Fransız askeri varlığı
Fransa’nın kendi resmi verilerine göre, Sahel’deki geçici üstleri dışında Fransa’nın Afrika Boynuzu ve kıtanın Atlantik’e açılan batı bölümünde 4 kalıcı askeri üssünde 3 bin Fransız askeri bulunuyor.
Fransa’nın Afrika’daki en önemli üslerinden biri olan, Cibuti’de 2010’da açılan üs, hava destekli askeri birliği barındırıyor.
Başkent Cibuti’de Fransız askeri limanında konuşlu üs, stratejik konumuyla Hint Okyanusu’na ulaşımı garantiliyor.
Fildişi Sahili’nin başkenti Abidjan’daki Fransız askeri üssünde ise 900 asker bulunuyor. Fransa’nın operasyonları ve askeri lojistik faaliyetleri için hayati önem taşıdığı belirtilen üs için, Fransa hükümeti “Buradaki askerler, kısa sürede bütün Afrika’ya müdahale edebilecek kapasitede.” ifadesini kullanıyor.
Gabon’un başkenti Librevil’de, 250 askerin faaliyette olduğu üs de Afrika genelindeki askerlere destek birliği işlevi görüyor.
Senegal’deki askeri üssünü 2010’da kapatan Fransa, başkenti Dakar’daki Dakar-Senghor askeri havalimanında hava kuvvetleri üssü bulunduruyor.
Fransa Milli Savunma Bakanlığının internet sitesinde, 350 askerin bulunduğu üsle ilgili “sürekli alarm durumunda batı ve orta Afrika’daki operasyonlara destek verdiği” bilgisi yer alıyor.
Orta Afrika Cumhuriyeti’ndeki (OAC) 2013’te çıkan olaylarda ülkeye 3 bin asker sevk eden Fransa, bu askerleri 2016’da çekti.
Kaynak: AA
