Libya’nın meşru yönetimi Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH), Hafter’in destek aldığı en büyük gruplardan birinin, Sudan’daki Hızlı Destek Kuvvetleri (RSF) olarak bilinen Cancavidler olduğunu belirtiyor.
UMH İçişleri Bakanı Fethi Başağa, darbeci general Hafter’in ülkesinde Birleşik Arap Emirliklerine (BAE) askeri üs verdiğini vurgulayarak Rus güvenlik şirketi Wagner’e mensup yabancı savaşçılar, Cancavid milisleri ve Çadlı isyancıların cephede beraber savaştığını söylemişti.
Sudan ülkeden asker götürüldüğünü kabul etti
Sudan hükümeti, istihbaratın yön ettiği Cancavidlerin Libya’daki varlığını reddetse de son günlerde başkent Hartum’da paralı askerlerin ailelerinin yaptığı eylemler, Sudanlıların Libya’daki askeri varlığını yeniden gündeme getirdi.
Ailelerin, BAE’ye çalışma vaadiyle götürülen yakınlarının daha sonra Libya’da asker yapıldığını iddia etmesiyle Sudan Dışişleri Bakanlığı konuyla ilgili inceleme başlatmak zorunda kaldı.
Cephede binlerce kişi savaşıyor
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin (BMGK) geçen haftalarda yayımladığı raporda, Libya’da Sudanlı paralı askerlerin varlığına dikkat çekilerek bu gruplarda yer alan kişilerin sayısının binleri bulduğu ortaya konmuştu.
Raporda, çoğu Sudan’ın batısındaki Darfur bölgesinden olan grupların, ağır silahların yanı sıra yüzlerce askeri araca da sahip olduğu kaydedilmişti.
Bu grupların içerisinde daha önce Libya’nın meşru hükümeti yanında yer aldıktan sonra Hafter’in tarafına geçenlerin de olduğuna işaret edilen raporda, bunlara katılanlarla Sudanlı Cancavid grubunun aynı kabileden olduğu aktarılmıştı.
Sudanlıların hem Trablus cephesinde savaştığı hem de petrol sahalarını korumakla görevli olduğu belirtiliyor.
Soykırım yapmakla suçlanıyorlar
Sudan’ın batısında bulunan Darfur eyaleti, uzun yıllardır dini, etnik ve ekonomik gerekçelerle farklı isyanlara sahne oldu.
Kökenleri Libya’nın eski lideri Muammer Kaddafi’nin Sahel bölgesinde kurduğu İslam Ordusu’na dayanan Cancavidlerin üyelerinin birçoğu bu dönemde silahlı eğitim aldı.
Batı, Kuzey ve Güney Darfur olarak üçe bölünen Darfur eyaletinde çatışmalar ve istikrarsızlık, 2003’te Arap olmayan siyah Afrikalı yerlilerin yönetime baş kaldırmasıyla ortaya çıktı.
Darfur’da ayrılıkçılara savaş açan merkezi yönetim ise Arap k ökenlilerden oluşan, bölgede deve ve sığır çobanlığıyla meşgul olan yerel kabilelerin mensubu Cancavid milislerini güçlendirdi.
Birleşmiş Milletler rakamlarına göre 2003’te başlayan Darfur Savaşı’nda şimdiye kadar 3 milyon kişi evlerinden oldu, 300 binden fazla kişi de hayatını kaybetti.
Uluslararası Ceza Mahkemesi, 4 Mart 2009’da dönemin Sudan Devlet Başkanı Ömer el-Beşir hakkında Darfur’da soykırım, savaş suçu ve insanlığa karşı suç işlemekten tutuklama emri çıkardı.
2013’e kadar kendi komutanları altında ve yarı bağımsız hareket eden bu grup, o tarihten sonra Sudan istihbaratı tarafından yönetilen Hızlı Destek Kuvvetleri adını aldı.
Deve çobanlığından Egemenlik Konseyine
Hızlı Destek Kuvvetleri, halen Hmidti adıyla tanınan General Muhammed Hamdan Dakalu tarafından yönetiliyor.
Gençliğinde deve çobanlığıyla uğraşan Dakalu, Darfur Savaşı sırasında Cancavidlere liderlik ederek ün kazandı.
Dakalu, Beşir sonrası dönemde bir ara ordudan bağımsız hareket edeceğini açıklasa da kısa süre sonra bu tutumundan vazgeçti. Orgeneralliğe terfi ettirilen Dakalu önce Askeri Geçiş Konseyi Başkan Yardımcılığına, konseyin lağvedilmesinin ardından ise yeni kurulan Sudan’ın en üst karar merci Egemenlik Konseyi Başkan Yardımcılığına getirildi.
Haziran 2019’da Askeri Geçiş Konseyine karşı başlatılan gösteriler sırasında protestoculara yapılan kanlı müdahalede yine Cancavidler ve Dakalu suçlandı.
Dakalu, şu sıralar hükümetle ülkenin farklı bölgelerindeki ayrılıkçı silahlı hareketler arasındaki barış görüşmelerini yürütüyor.
BAE’ye olan yakınlığıyla bilinen Dakalu, ülkenin en güçlü isimlerinden biri olarak gösteriliyor.
Cancavidler, Yemen’de Husilere karşı Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon güçleri bünyesinde de yer alıyor.
