İlk olarak Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan corona virüs (Covid-19) dünya çapında şu ana kadar 4 bin 610 kişinin ölümüne neden olurken, vaka sayısı 125 bini geçti. Corona virüsü küresel ekonomiyi de vurdu. Virüs nedeniyle bazı sektörler ağır yara alırken, bazı sektörler de daha fazla para kazanmaya başladı. İşte küresel olarak corona virüsü nedeniyle kaybeden ve kazanan sektörler:
HAVAYOLU ŞİRKETLERİ: UÇAKLAR YERDE KALDI
Corona virüsün ekonomik olarak en fazla zarar verdiği sektör havayolu şirketleri oldu. Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği IATA’ya göre, 2020 yılında havacılık sektörünün 113 milyar dolara kadar zarar edebilir. Bu rakam havayolu taşımacılığının yüzde 19 küçülmesi anlamı taşıyor. En az zararın ise 63 milyar dolar olarak hesaplandığı belirtildi.
Corona virüs nedeniyle dünya çapında seyahat acentaları, oteller, restoranlar zor durumda. Virüs nedeniyle insanlar seyahat yapmaktan korktukları için turistik bölgeler boş kaldı. Uzmanlar, turizm sektörünün 11 Eylül 2001 saldırısı sonrası en büyük krizi yaşayabileceğini belirtiyor. Dünya turizm sektörü 6.6 trilyon değerinde, bu rakam küresel ticaretin yüzde 10 anlamına geliyor. Sadece Çin’de 25 milyon turistin seyahatten çekineceği tahmin ediliyor.
Dünya çapında fuarcılık sektörünün büyüklüğü 14 milyar euro. Ancak corona virüs nedeniyle şu ana kadar onlarca fuar iptal edildi. Sadece Almanya’da 24 bin çalışanın fuar iptallerinden etkilenmesi bekleniyor.
Corona virüs nedeniyle insanlar toplu alanlarda bulunmaktan çekiniyor. Bu nedenle konser, tiyatro ve sinema salonları boş kaldı.
Corona virüsten kaçınmak için hijyen çok önemli. Bu nedenle insanlar dışarda yemek yemeği tercih etmiyor. Restoran ve catering firmaları müşterilerinin ortalama yüzde 38 oranında gerilediğini belirtiyor.
Corana virüsünün en fazla etkilediği alanlardan biri de spor müsabakaları oldu. Birçok ülkede spor müsabakaları ya ertelendi ya da seyircisiz oynanıyor. Amerikan basketbol ligi NBA maçları belirsiz bir tarihe kadar ertelendi.
Corona virüsünün en fazla etkilediği sektörlerden biri de bankacılık. Müşterilerin büyük bir kısmı kredilerini ödeyemediği için bankalar zor duruma düştü. Dünyanın en büyük bankalarından biri olan Deutschen Bank’ın hisseleri yüzde 17 değer kaybına uğradı. Avrupa Merkez Bankası faiz oranlarını zaten yüzde sıfırda tutuyor.
Küresel ölçekte ticaret yapan bütün sektörlerdeki şirketler corona virüsü nedeniyle zor günler yaşıyor. Tekstilden otomotive kadar tüm sektörler Çin’deki corona virüsü önlemleri nedeniyle olumsuz etkilendi. Dünya ticaret ağının yüzde 90’ı deniz ve okyanuslar üzerinden yapılıyor. Dünyanın en büyük 10 konteynır limanının 7’si Çin’de bulunuyor ve corona virüsü nedeniyle sevkiyatlar yapılamıyor.
Corono virüsün de etkisiyle dünyada ham petrol fiyatları hızla değer kaybetti. Ham petrolünü varil fiyatı 30 dolara kadar geriledi. Uçaklar havalimanlarında kalırken, gemilerde limanlarda demirledi.
DEZENFEKTAN VE HİJYEN ÜRÜNLERİ ÜRETİCİLERİ
Corona virüsü nedeniyle en fazla para kazanan sektörlerden biri, sıvı sabun, kolonya ve benzeri dezenfektan ürünler üreten şirketler. Dezenfektan ürünleri üreten şirketler siparişlere yetişemiyor. Bazı ülkelerde bu ürünler karaborsaya düştü.
Özellikle sağlık sektöründe koruyucu tulum ve elbiseler bugünlerde çok önemli. Corona virüsü ile doğrudan temasta olan sağlık görevlileri bu tulumlar ve elbiseler sayesinde korunuyor. Halk da maske ve eldiven edinmek için çaba harcıyor. Söz konusu ürünleri üreten şirketlerin borsadaki hisseleri aşırı değer kazandı.
Corona virüse çare olacak ilacı bulmak için ilaç şirketleri yarış içinde. Aşıyı ilk üretecek şirket büyük paralar kazanacak. Günlük hayatta ise, corona virüsten korunmak ve bağışıklık sistemini güçlü tutmak için insanlar eczanelere akın ediyor. Eczaneler önünde uzun kuyruklar oluşurken ve ilaç şirketleri de üretim kapasitelerini üst seviyeye çıkardı.
Corona virüsü nedeniyle dünya genelinde panik hakim. İnsanlar corona virüsü nedeniyle kıtlık olacağını düşünerek marketlere akın ediyor. Evlerde stok yapmak için de genellikle kuru gıdalar tercih ediliyor. Özellikle makarna ve kuru bakliyat stokları tükendi. Bu alanda faaliyet gösteren firmalar üretim kapasitelerini artırarak, talebe cevap vermeye çalışıyor.
Dünya çapında corona virüs nedeniyle korku hakim. Bir çok ülkede milyonluk şehirler karantina altına alındı. Halk ise, kamuya açık alanlara fazla çıkmıyor. Evde kalanlara internet üzerinden video hizmeti sunan Netflix gibi şirketlere talep arttı. Hisse senetleri de borsada değer kazanmaya devam ediyor.
Corona virüs nedeniyle dünya çapında borsalarda önemli değer kayıpları yaşandı. Daha fazla para kaybetmek istemeyenler borsa ve döviz yerine altın gibi güvenli alanlara yatırımlarını çekiyor. Bu durum aracı kurumlara yarıyor.
