Vadeli petrol kontratları New York’ta, Pazartesi günü tarihte görülmemiş bir şekilde düşerek varil başına eksi 40.32 dolara kadar düştükten sonra 1 dolar civarında işlem görüyor. Ancak işlem hacmi 60 kat daha fazla olan Haziran vadeli kontrat varil başına 21 doların üzerine çıktı. Mayıs ve Haziran vadeli kontratların fiyat farkı, yakın vadeli kontratta ham petrolün fiziki teslimatını alacakların, rafinerilerin üretimi durdurduğu bir ortamda, depolama kapasitelerinin de dolması ile birlikte, bu petrolü koyacak yer bulamayacaklarına ilişkin artan korkuyu işaret ediyor.
Koronavirüs salgının ABD ekonomisini ve dünya ekonominin büyük kısmını durma noktasına getirmesi ile birlikte, petrol işleyicileri çok az ham petrol kullanıyor. Bunun sonucu piyasada kalan çok büyük miktarda kullanılmamış petrolden dolayı, Amerikan enerji şirketlerinde bu petrolü depolayacak yer kalmıyor. Petrolü koyacak yer kalmamasından dolayı da hiç kimse vadesi dolmaya yaklaşan kontratı almak ya da bulundurmak istemiyor.
Columbia Üniversitesi Küresel Enerji Politikası Merkezi direktörü ve eski Beyaz Saray enerji danışmanı Jason Bordoff, “ABD gösterge petrolünün daha önce görülmemiş bir şekilde eksi 40 dolara inmesinin nedeni büyük ölçüde Mayıs kontratının vadesinin yaklaşmasından dolayıydı,” dedi ve “Ancak aynı zamanda, bu hareket, arz kesintileri ve OPEC + koalisyonunun üretim kısıntıları etkisini gösterene dek, ABD petrol fiyatları üzerinde etkili olan depolama kapasitelerinin dolması ile birlikte, mevcut yapısal sorunların da altını çiziyor” değerlendirmesinde bulundu.
Batı Teksas petrolündeki (WTI) ekstrem hareketler, ABD petrol piyasasındaki aşırı arz durumunun nasıl etkili olduğunu gösteriyor. Küresel gösterge Brent petrolü ise, ters yönde hareket ederek, Çin’deki talebin toparlanması ile birlikte varil başına 25 doların üzerinde işlem gördü. Goldman Sachs Inc.’ye göre, Haziran vadeli WTI muhtemelen önümüzdeki haftalarda aşağı yönlü baskı ile karşılaşacak ve depoların dolması ile birlikte, ABD’deki petrol üretiminde “şiddetli bir yeniden dengelenme” meydana gelecek.
Petrol fiyatları, koronavirüsün yayılması ve bu yayılmayı durdurmak için alınan kısıtlamalar ve karantina tedbirlerinin tüketimi durma noktasına getirmesi ile sert düştü. OPEC + koalisyonunun Mart ayının başında dağılması durumu daha da ağırlaştırırken, ardından gelen üretim kısıntısı anlaşması, küresel talebin üçte birinin kaybolduğu bir ortamda oldukça geç kalmış ve küçük çaplı bir hareket olarak kaldı.
Mayıs Vadeli WTI, Nymex piyasasında Singapur saati ile 11:56’da varil başına 1.37 dolar seviyesinde seyrediyordu. Kontrat Pazartesi günü eksi 37.63 dolardan kapandı. Haziran vadeli kontrat yüzde 4.8 yükselerek 21.40 dolara tırmandı.
Haziran vadeli Brent petrolü, Londra merkezli ICE Futures Europe piyasasında, Pazartesi günü yüzde 8.9 geriledikten sonra yüzde 0.7 düşerek varil başına 25.39 dolara geriledi. Fiziki petrolün göstergesi Dated Brent, S&P Global Platts’e göre, Salı günü varil başına 19.095 dolar seviyesindeydi.
Pulitzer ödülü sahibi petrol tarihçisi ve IHS Markit Ltd.’nin başkan yardımcısı Daniel Yergin, “Mayıs kontratı vadesini inleme ile değil, ilkel bir çığlıkla tamamlıyor”dedi.
ABD’de WTI petrolünün temel depolama ve dağıtım merkezi Cushing, Oklahoma’daki ham petrol stokları Şubat sonundan bu yana yüzde 48 artarak 55 milyon varile tırmandı. Enerji Enformasyon İdaresi’ne (EIA) göre, bu bölgedeki depolama kapasitesi 30 Eylül itibariyle 76 milyon varil seviyesindeydi. Aralarında Damien Courvalin’in bulunduğu Golmand analistleri, hazırladıkları notta, Cushing’in kapasitesinin muhtemelen Mayıs ayının ilk haftasında dolacağını kaydediyorlar.
