Ombudsman Emine Dizdarlı, bir başvuru üzerine hazırladığı raporda, Aile (Evlenme ve Boşanma) Yasası’nın dokuzuncu kısmında yer alan ve karışıklığa neden olan geçici maddelerin numaralarının Cumhuriyet Meclisi, Hukuk, Siyasi İşler ve Dışilişkiler Komitesi tarafından en erken bir zamanda düzeltilmesi gerektiğini belirtti.
Dizdarlı, Besime Erkmen’in oğlu Hasan Duba’nın doğum kayıt belgesinde yer alan Erkmen soyadının, çocuğun babası Hüsnü Duba’nın itirazı üzerine Nüfus Kayıt Dairesi Müdürlüğü ve Nüfuz Baş Yazmanı tarafından “gayri yasal şekilde kaldırılması” konusundaki başvurusuna ilişkin hazırlanan Ombudsman raporunu açıkladı.
Besime Erkmen’in başvurusunda oğlunun doğum belgesinde yer alan Erkmen soyadının boşandığı, eski eşi Hüsnü Duba’nın itirazı üzerine, İçişleri Bakanlığı, Nüfus Kayıt Dairesi Müdürlüğü ve Nüfus Baş Yazmanı tarafından “resen yapılan değişiklikle gayri yasal bir şekilde kaldırıldığı, herhangi bir işlemin yapılmaması için sisteme engel konulduğu ve Aile (Evlenme ve Boşanma) Yasası uyarınca verilen hakkının elinden alındığı” yer alıyor.
Erkmen’in başvurusu üzerine Ombudsman tarafından hazırlanan raporda, Aile (Evlenme ve Boşanma) Yasası’nın konuyla ilişkili maddelerine ve geçici maddelere yer verildi.
Raporda, Nüfus Kayıt Dairesi Müdürü ve Nüfus Baş Yazmanı Ecevit Aktaş’ın, Başsavcılık ile istişare ederek söz konusu işlemleri yaptığını iddia ettiği ancak yapılan soruşturmada Başsavcılığın (Hukuk Dairesi) bu konuda yazılı bir görüşü bulunmadığının tespit edildiği belirtildi.
Bu itibarla, söz konusu işlemlerin ve/veya iptal işlemlerinin Başsavcılığın görüşü doğrultusunda yapıldığı iddiasının “doğru olmadığı ve/veya gerçekleri yansıtmadığı” ayrıca, yasanın Nüfus Kayıt Dairesi Müdürü ve Nüfus Baş Yazmanı’na resmi bir belge üzerinde yer alan bir soyadını ve/veya soyadı ile ilgili bir değişikliği iptal etme yetkisi, bir soyadı değişikliği ile ilgili bir itirazı karara bağlama yetkisi veya soyadı konusunda işlemleri bertaraf etme veya re’sen düzeltme yetkisi vermediği ifade edildi.
Aile (Evlenme ve Boşanma) Yasası’nda yapılan değişikliklerin açık, anlaşılır ve emredici bir nitelik taşıdığı kaydedilen raporda, aile soyadı konusunda tarafların uzlaşı sağladıkları durumlarda evli çiftlerin birlikte başvurmaları gerektiği ancak kimlik veya doğum kayıt belgesi ve benzeri resmi evraklar düzenlenirken, bekarlık soyadı, aile soyadı olmayan ebeveynin kendi bekarlık soyadını başka hiçbir işlem yapmaksızın soyadı hanesine ve aile soyadından önce bekarlık soyadını kaydettirme hakkı bulunduğu ifade edildi.
Ombudsman raporunda, Nüfus Kayıt Dairesi Müdürü ve Nüfus Baş Yazmanının, Besime Erkmen’in başvurusunu ve bu konuda yapılan itirazı yanlış yasa maddesi altında değerlendirdiği, bu meseleye şamil olmayan Geçici Maddeyi uygulayarak, söz konusu geçici maddeyi yanlış yorumlayarak ve/veya yetkisini aşarak engel koyarak hatalı davrandığı belirtildi.
Raporda, bunun neticesinde hatalı işlemin düzeltilmesi ve yeniden değerlendirmesi, Nüfus Kayıt Dairesi Müdürü ve Nüfus Baş Yazmanı tarafından konan engelin kaldırılması gerektiği yer aldı.
Ombudsman Emine Dizdarlı, Aile (Evlenme ve Boşanma) Yasası’nın Dokuzuncu Kısmında yer alan ve karışıklığa neden olan Geçici Maddelerin numaralarının Cumhuriyet Meclisi, Hukuk, Siyasi İşler ve Dışilişkiler Komitesi tarafından en erken bir zamanda düzeltilmesi gerektiği kaydedildi.
(BRT/MAIL)
