Dünyada her yıl üretilen 4 milyar ton gıda aslında herkesi beslemeye yetecek kadar fazla. Ancak Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerine göre, 3 milyar kişi sağlıklı gıdaya erişemiyor. Her 100 kişiden 11’i açlıkla mücadele ediyor ve her gün 25 bin insan açlık nedeniyle ölüyor.
Dünyada bu kadar çok insanın sağlıklı bir gıdaya erişememesinin nedenlerinden biri gıda israfı… Üretilen gıdanın neredeyse 1,5 milyar tonu her yıl israf ediliyor. Oysa bu israfın sadece dörtte birinin önüne geçilmesi, açlık çeken yaklaşık 830 milyon insanın beslenmesine yetiyor.
Türkiye’de israfı önlemek için neler yapılıyor?
Türkiye’de de her yıl 18,8 milyon ton gıda çöpe gidiyor. Her gün 4,9 milyon ekmek israf oluyor. Üretilen sebze ve meyvelerin yüzde 50’sinde kayıp yaşanıyor. Çöpe giden gıdaların miktarını azaltmak için yeni çözümler hayata geçiriliyor.
Gıda İsrafı Önleme ve Bilinçlendirme Platformu ve Turuncu Bayrak Uygulaması Başkanı Ali Akgün, israfın önlenmesi için atılan adımları şöyle anlattı:
“Türkiye’de gıda israfını önlemek için kamu ve özel sektör tarafından yürütülen birtakım proje ve uygulamalar bulunmaktadır. Bunların başında Tarım ve Orman Bakanlığı ile FAO ortaklığında yürütülen Gıdanı Koru Kampanyası, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yürütülen Sıfır Atık Projesi, Bombalara Karşı Sofralar Platformu, Ekmeğini Koru Kampanyası ve turizm işletmelerinde uygulanan Gıda Dostu Turuncu Bayrak gibi uygulamalar yer almaktadır. Ayrıca belediyeler tarafından gıda bankaları aracılığıyla ihtiyaç sahiplerine gıda yardımında bulunulmaktadır. Biz gıda israfı sorununun köküne inerek kişilerde farkındalık yaratıp gıdaları geri dönüşüme maruz bırakmadan kurtarmayı amaçlıyoruz.”
İsrafta farkındalığın önemi
Ali Akgün, tüketicilerin alışverişte ve evlerinde alacakları basit önlemlerle israfın önüne geçebileceklerini dile getirerek, yapılması gerekenleri sıraladı:
“Durumun ciddiyetine varmaları ve çevrelerindeki bireylerin de farkındalık kazanmalarını sağlamaları gerekmektedir. Alışverişe çıkmadan önce her bir birey ihtiyaçlarını doğru belirlemeli ve ihtiyacından fazla ürün satın almamalıdır. Ürünlerde belirtilen Son Tüketim Tarihi (STT) ile Tavsiye Edilen Tüketim Tarihi (TETT) arasındaki farklar bilinmelidir. Ürünler doğru depolama koşullarında tutulmalıdır. Ürünler çok miktarda satın alınmayıp taze olarak alınıp tüketilmelidir. Ürünler satın alınırken şekli bozuk olanlar diğerlerinden ayrılmamalı ve satın alınarak gerekirse farklı şekillerde tüketilmelidir. Ebeveynlerin çocuklarını bu konu hakkında bilinçlendirmeleri ve buna yönelik eğlenceli etkinlikler ile onlarda gıda israfına karşı farkındalık yaratmaları oldukça önemli faaliyetlerdendir.”
“Gıda İsrafını Engelleme Projesi”
İstanbul Ticaret Borsası (İSTİB) da “Küresel Gıda Kaybı ve İsrafı Farkındalık Günü” dolayısıyla açıklama yayımladı. İSTİB’in, “Gıda İsrafını Engelleme Projesi” ile 2019 yılından bu yana gıdada israfı azaltan, hatta sıfır atığı hedefleyen bir dizi etkin çalışma gerçekleştirdiği vurgulandı.
İSTİB, “Gıda İsrafını Engelleme Projesi” ile Türkiye’de 5 yılda israfın yüzde 50 azaltılmasını ve ilk 2 yılda çöpten kurtarılan gıdalarla en az 2-3 milyar doların geri kazanılmasını hedefliyor.
Kurgu: Cihan Karaahmetoğlu
TRT
