Bir yıldır pandemi ülke ve dünya gündeminde… Buna rağmen, halen bu virüsün nasıl bulaştığını bilmiyoruz. Önceleri uzmanlar tarafından ve kamu spotlarında denildi ki, “ellerinize eldiven takın, maske takın, markete girmeden ellere dezenfektan sıkın, çıkışta yine… Alışveriş çantalarını evin kapısının dışında bırakın ve tüm poşetleri dezenfekte edin.”
İnsanlar da aracın içinde seyahat ederken, açık havada tek başına yürürken ve her an neredeyse evin içinde dahi maske takmaya başladı. Her yerde her an dezenfektan kullandı, eller tahriş oldu, akciğerler oksijensiz kaldı ve saire…
İnsanların üzerine öyle bir baskı yüklendi ki, halk haklı olarak tamamen göy verdi.
Bunun nedeni alanında uzman hekimlerin ve Sağlık Bakanlığı’nın, halkı bilgilendirici açıklamalar yapmamalarıdır. Sonra da uzman doktorlar sosyal medyadan isyan ediyor, halk kurallara uymuyor diye. Halbuki bu durum, halkın yeterince ve doğru bilgilendirilmemesinden kaynaklanıyor.
Halk, nasıl korunacağını, ne yapacağını bilmiyor. Öylesine ağır bir korunma ve tedbir görevi yüklendi ki insanlara, tedbiri tamamen elden bıraktık.
Halbuki, bu virüsün sadece damlacık yani tükürük yoluyla bulaştığı, sade ve net bir şekilde vurgulansa…
Sadece ve sadece, birisi ile yakın mesafede olunduğu zaman maske takılmasının yeterli olacağı belirtilse, insanların tedbir alması hedefine çok daha kolay ulaşılacaktır.
YDÜ’de çalışan Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Nedim Çakır hocadan, bu virüsün sadece damlacık yolu ile bulaştığını öğrendim.
Bunun üzerine Pandemi Hastanesi Başhekimi Erol Uçaner’i arayıp sordum. “Bu virüs hangi yolla bulaşıyor?”
“O nasıl soru’ dedi Erol Uçaner.
Halk olarak bu konuda doğru olan hiçbir şeyi bilmiyoruz, farkında değil misiniz?
O nasıl soru’ deyince, “Basbayağı bu virüs hangi yollarla bulaşıyor” dedim. Yanıt, “hava, temas, damlacık, tükürük, göz yaşı ve her türlü yolla bulaşır.”
“Nasıl olur” dedim, Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Nedim Çakır Hoca, “bu virüsün hava yolu ile bulaşmadığını, kuruluğa dayanıklı olmadığını, sadece tükürük salgıları yoluyla bulaş olabileceğini söylüyor” dediğim zaman ise, bu soruyu Dr. Emre Vudalı ve Dr. Nesil Bayraktar’a sormamı söyledi.
Öncelikle doktorların bu konudaki sorularımdan niye ürktüğünü ve niye tepki gösterdiklerini anlamakta güçlük çektiğimi belirtmek istiyorum.
Konuştuğum üç hekime de, yönelttiğim bu basit soru karşısında gerildiklerini gördüm. Sorum basit… Covid virüsü hangi yolla bulaşıyor? Çünkü insanlara sordum… Çoğu insan bu sorunun doğru yanıtını bilmiyor. Bu konuda bilinen çok yanlışlar var.
Dr. Nesil Bayraktar, ilk etapta soruyu garipsese ve acele telefonu kapatmak istese de, “damlacık yolu ile çok çok nadir olsa da dokunma ile de bulaşabilir” dedi.
Dr. Emre Vudalı de aynı tarzda, damlacık yoluyla bulaştığını belirtti.
Yani Pandemi Hastanesi Başhekimi, “hava, temas, damlacık, tükürük, göz yaşı ve her türlü yolla bulaşır” derken, diğer doktorlar, pandeminin başlangıcında yapılan açıklamalara karşın bu virüsün sadece damlacık yolu ile bulaştığını ifade ediyor.
Fakat biz sorunca, çekinerek ifade etmek zorunda kalıyor. Niye halka çıkıp net bir şekilde, sadece karşınızda konuştuğunuz insan asemptomatik ise yani belirtiler göstermeyen bir virüs taşıyıcısı ise, onun ağzından atılacak görünmeyen milyonlarca salya, tükürün, damlacık yani sıvı yoluyla bir bulaşın olabileceğini anlatmıyorsunuz?
Niye iki metre mesafenin bu nedenle önemli olduğunu izah etmiyorsunuz. Niye karşınızda eğer ki tükürüğü yüzünüze atılacak birisi yoksa açık havada yürürken, tek başınıza arabada seyahat ederken maske takılmasının gerekli olmadığı, çünkü bu virüsün hava yoluyla bulaşmadığını anlatmıyorsunuz?
Niye iki metre mesafeyi koruyup, o sırada hazırda çene altında bulunan maskenin hemen ağız ve burunu kapatmasını sağlayarak, yeterli tedbirin kolaylıkla ve stres olmadan alınabileceğini izah etmiyorsunuz?
Pandeminin başında hekimlerin de hiçbir şey bilmediğini, ama gün geçtikçe bilgi sahibi olunduğunu, dolayısıyla tedbirlerden korkulmaması, usanılmaması için, küçük ve yerinde bilinçli tedbirlerle gerekli korunmanın sağlanabileceğini açıklıkla ve anlaşılır şekilde halka niye anlatmıyorsunuz?
Niye insanlara, semptom gösteren veya göstermeyen herkesten uzak durulması mesafe konulması ama yakınlarda birisi yoksa korkulmaması çünkü hava yolu ile yani solunum yoluyla bu virüsün bulaşmayacağını açık bir dille belirtmiyorsunuz.
Yok tuvaletin çekilen sifonundan bulaşır, yok havadan uçarak gelerek bulaşır, yok kediden köpekten bulaşır gibi safsataların anlatın yanlışlığını insanlara.
Hapşırma, öksürme durumlarında riskin daha da artacağını, bu nedenle biriyle para, kredi kartı, kredi kartı ekstresi ve herhangi bir ürün alışverişinde, elinde henüz kurumamış salya olabileceği ihtimaline karşı, ellerin muhakkak yüze temas etmeden yıkanmasının önemini izah etmiyorsunuz.
Bu virüs yeni anlıyoruz ki, kuruluğa dayanıklı değil. Yani pozitif birisinin tükürüğü masaya atılsa ve o kurusa sonra oraya temas etsek, bu virüs kuruluğa dayanıklı olmadığı için bulaşmaz. Bunları anlatın insanlara, psikolojik yüklerini hafifletin, baskı sonucu duyduğumuz kurallara itaatsizlik arzumuzu giderin. Ki herkes iki metre mesafe ve karşısında birisi varsa maske kuralına uyma yükümlülüğünü da hepten bırakmasın.
