Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis’le açık kalplilikle ana başlıklardaki uzlaşmazlık noktalarını konuştuklarını, geçmiş mutabakatlara bağlılıklarının devam etmesi ve referans kavramlarının ortaya çıkması gerektiğini vurguladı.
Akıncı, Eylül ayı başında referans kavramlarıyla ilgili çalışmalar yapmak üzere adaya gelecek olan BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs için görevlendirdiği geçici Özel Danışmanı Jane Holl Lute’un gelişi ile konuların daha ayrıntılı şekilde aydınlığa kavuşacağını düşündüğünü ifade etti.
Akıncı, şöyle konuştu:
“Onun da ötesinde Eylül sonu Ekim başı BM Genel Sekreteriyle yapacağımız toplantıda konuların net bir şekilde aydınlığa çıkacağını düşünüyorum. Nedir bunlar? Geçmiş mutabakatlar var, bunlara bağlılığımızın devam etmesi lazım, 11 Şubat 2014 belgesi var, ve bunun yanında 30 Haziran 2017 tarihini taşıyan en son Güvenlik Konseyi kararında da ifadesini bulan Guterres Çerçevesi var. Bu üçünün toplamından referans kavramalarının ortaya çıkması gerekiyor. Bu konuyla ilgili Lute geldiği zaman yapacağı çalışmaların bizi bir sonuca taşıyacağını düşünüyorum. Bunun da ötesinde sonuçlanamayan unsurlar kalacaksa, bunun da Genel Sekreter’le yapacağımız toplantıda aydınlığa çıkacağını değerlendiriyorum.”
Akıncı 5 aylık sürenin ardından Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis’le ara bölgede baş başa gerçekleştirdiği görüşme sonrasında saat 15:00’te Cumhurbaşkanlığı’nda açıklamalarda bulundu ve basının sorularını yanıtladı.
BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Temsilcisi Elizabeth Spehar’ın ev sahipliğinde gerçekleştirilen toplantının 3 saatten uzun sürdüğünü kaydeden Akıncı, kendilerinin toplantının 1+1 olarak gerçekleştirilmesini önerdiklerini ama Anastasiadis’in isteğiyle baş başa yapıldığını söyledi.
Akıncı, daha önceden de açıkladığı gibi, toplantıda samimi ve yapıcı ve bir şekilde kendi görüşlerini aktardıklarını ve Anastasiadis’i de aynı ruh hali ile dinlediklerini belirtti.
Toplantıda özlü konular haricinde, hidrokarbon ve güven artıcı önlemler konularında görüş alış verişinde bulunduklarını kaydeden Akıncı, toplantının sonunda BM tarafından ortak bir açıklama metni yayınlandığını belirtti.
Ortak açıklamada altı çizilmesi gereken hususlardan birinin Lute’un muhtemelen Eylül ayının başında adaya yeniden gelişinin beklenmesi olduğunu söyleyen Akıncı, “Bundan sonraki sürece bir başlangıç noktası teşkil etmesi için görevlendirilen Lute’un yapmaya çalıştığı referans kavramlarının sonuç odaklı ve ivedilik bilinciyle bir yapılandırılmış süreç içerisinde sonuca taşıyacak bir mekanizmayı oluşturabilmektir, böylesi bir çabanın ivedilik arz ettiğinin bilinci içerisinde hazırlıkları yürütmektir, kısacası ucu açık, sonu gelmez, müzakere süreçlerinin olmayacağının ifadeleridir buradaki paragraf” diye konuştu.
Genel Sekreter’in kendilerini telefonla arayarak Eylül ayı sonu ya da Ekim başında New York’ta BM Genel Kurulu kapsamında, herkesin orada olacağı bir ortamda kendileriyle ayrı ayrı görüşmeyi arzu ettiğini duyurduğunu hatırlatan Cumhurbaşkanı Akıncı, hemen ardından Genel Sekreter’in Lute’la adada yürütecekleri çalışmalara bağlı olarak 3’lü bir görüşmenin yapılmasını ön gördüğünü de söyledi.
Akıncı, buna açık olduklarını Anastasiadis’le bugün teyit ettiklerini dile getirdi.
Bu 3’lü görüşmede bundan sonrasının planlanmasının gündeme geleceğini kaydeden Akıncı, bunun içerisinde, Türkiye’nin de arzu ettiği bir gelişme olan gayrı resmi bir 5’li toplantı da olabileceğini söyledi.
Anastasiadis’le açık kalplilikle ana başlıklardaki uzlaşmazlık noktalarını da konuştuklarını kaydeden Akıncı, “Sayın Lute’un gelişi ile konuların daha ayrıntılı şekilde aydınlığa kavuşacağını düşünüyorum. Onun da ötesinde BM Genel Sekreteriyle yapacağımız toplantıda konuların net bir şekilde aydınlığa çıkacağını düşünüyorum. Nedir bunlar…geçmiş mutabakatlar var, bunlara bağlılığımızın devam etmesi lazım, 11 Şubat 2014 belgesi var, ve bunun yanında 30 Haziran 2017 tarihini taşıyan en son Güvenlik Konseyi kararında da ifadesini bulan Guterres Çerçevesi var. Bu üçünün toplamından referans kavramalarının ortaya çıkması gerekiyor. Bu konuyla ilgili Lute geldiği zaman yapacağı çalışmaların bizi bir sonuca taşıyacağını düşünüyorum. Bunun da ötesinde sonuçlanamayan unsurlar kalacaksa, bunun da Genel Sekreter’le yapacağımız toplantıda aydınlığa çıkacağını değerlendiriyorum” diye konuştu.
Neyin müzakere edileceği konusunun tüm tarafların da bir arada olacağı, gayrı resmi 5’li bir toplantıda netleşmesinin gerekeceğini vurgulayan Akıncı, bunu Anastasiadis’le bugün konuştuklarını, onun da farklı düşünmediğini belirtti.
Hidrokarbon konusunda doğru olduğuna inandıkları, “bir komite kurulması” önerisi yaptıklarını yineleyen Cumhurbaşkanı Akıncı, Rum tarafının bu konudaki olumsuz bir tavrını bugün de sürdürdüğünü kaydetti.
Bu konuda tablonun çok açık olduğunu ifade eden Akıncı, “Ya bir işi birlikte yaparsınız ya da yapamadığınız noktada ayrı ayrı yaparsınız, şu anda olduğu gibi. Birlikte yapma imkanı olsa bu herkes için daha iyi olur gerginlikleri azaltır ve bizi daha iyi bir noktaya taşır. Ama bunun olmadığı noktada bir taraf kendi araştırmalarını yaparken, diğer taraf elleri kolları bağlı şekilde onu seyredemez. Durum bu olduğu sürece Kıbrıs Türk tarafı da kendi araştırmalarını Türkiye ile birlikte yapmak durumunda olacaktır” dedi.
Kendilerine hidrokarbon konusunda bir karşı öneri yapıldığını söyleyen Akıncı, ancak önerilerin içerikli öneriler olmasını arzu ettiklerini, kozmotik tabir edilebilecek, sadece bilgi alış verişi yapılacak komitelerin sorunu çözeceği kanaatinde olmadıklarını ifade etti.
Akıncı, genel hatlarıyla sunulan önerinin bir çıkış yolu önermediğini, Anastasiadis’in bu konudaki düşüncelerini kendilerine yazlı olarak ileteceğine söz verdiğini de belirtti.
(BRT/TAK)
