Fırat’ın doğusuna yönelik operasyon için geri sayım sürüyor.
Türk Silahlı Kuvvetleri, operasyon için hazırlıklarını tamamladığını açıkladı.
Göçmenlere uyguladığı insanlık dışı tedbirlerle tepki çeken ve savaşın gölgesinde yaşanan dramlara karşı “kınama” ile çözüm bulmaya çalışan bazı ülkeler ve kurumlar ise, Türkiye’nin bölgede terörle mücadele ederek güvenli bölge oluşturma çabasına tepki gösterdi.
ABD
ABD Başkanı Donald Trump, Suriye’den çekilme mesajını, “ABD’nin sonu olmayan saçma savaşlardan çekilme vakti geldi. ABD’nin, 30 günlüğüne Suriye’de olması gerekiyordu ve bu yıllar önceydi. Kaldık ve bir hedef olmaksızın savaşın içine gömüldük” sözleriyle duyurdu.
Suriye ile ilgili kararının doğru olduğunu dile getiren Trump, “Suriye’de kimsenin tarafını tutmuyorum” dedi ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile “iyi ilişkileri” olduğunu kaydetti.
ABD Başkanı Trump’ın Suriye’den çekilme kararına içeriden ilk tepki, Güney Karolina’nın Cumhuriyetçi Senatörü Lindsey Graham’dan geldi.
Graham, Başkan Trump’ın Suriye’nin kuzeyi ile ilgili kararlarının detaylarını bilmediğini, Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ile görüşme halinde olduğunu ancak basın raporları doğruysa yapılanın bir felaket olduğunu savundu.
ABD’nin eski Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Nikki Haley, ABD Başkanı Donald Trump’ın Suriye’nin kuzeydoğusundan asker çekme kararına tepki göstererek kararın, ABD’nin müttefiklerini ‘ölüme terketmek’ anlamına geldiğini söyledi.
İsrail
Başbakan Netanyahu ile kabine üyeleri Türkiye’nin muhtemel operasyonu ve ABD askeri unsurlarının Suriye sınırından çekilmesine ilişkin sessizliğini korurken, muhalefet partilerinden bazı isimler YPG/PKK’ya destek veren açıklamalarda bulundu.
Eski Eğitim Bakanı ve Yamina (Sağ) İttifakı milletvekili Naftali Bennett, Twitter’da yaptığı paylaşımında, “İsrail halkı olarak şu anda Türkiye’nin saldırısı altındaki Kürt halkına dua ediyoruz. Bundan çıkaracağımız ders çok basit: İsrail her zaman kendi kendini koruyacak. Yahudi devleti kaderini asla büyük dostumuz ABD’nin de aralarında bulunduğu başkalarının eline bırakmayacak” ifadelerini kullandı
İsrail’de 17 Eylül’de yapılan erken seçimleri önde tamamlayan Mavi-Beyaz İttifakının iki numarası olan milletvekili Yair Lapid ise ABD’li Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham’ın Türkiye’ye yönelik “yaptırım” tehdidinde bulunduğu tweeti alıntılayarak terör örgütüne desteğini dile getirdi.
Lapid, mesajında şunları kaydetti:
“Arkadaşlarım Lindsey Graham ile Chris Van Hollen’in Suriye’nin kuzeyinde Kürtlere yapacağı herhangi saldırıya karşılık Türkiye’ye yaptırım uygulanması ve NATO üyeliğinin askıya alınması çağrısına katılıyorum.”
Almanya
Merkel’in sözcüsü Ulrike Demmer, “Federal hükümet, Türk siyasetçilerin Kuzey Suriye’de tek taraflı bir askeri operasyon başlatılacağı yönünde yineledikleri açıklamaları çok ciddiye alıyor” açıklamasını yaptı.
Demmer, “Türkiye’nin tek taraflı bir askeri müdahalesi, Suriye’de gerilimin daha da tırmanmasına ve bu ülkedeki istikrarsızlığın daha derinleşmesine yol açacaktır. Ayrıca bunun, güvenlik politikaları ve insani bakımdan sonuçları vahim olur” diye konuştu.
Fransa
Fransa Dışişleri Bakanlığı, Türkiye’nin Fırat’ın doğusuna düzenlemesi beklenen operasyonla ilgili bir açıklama yaparak, “Türkiye’nin Suriye’nin kuzeydoğusunda tek taraflı askeri operasyon düzenleyeceği haberinden derin endişe duyuyoruz. Türkiye’yi, parçası olduğu “IŞİD’e Karşı Küresel Koalisyonun” çıkarlarına aykırı bir girişimden kaçınmaya çağırıyoruz” dedi.
Avrupa Birliği
Avrupa Birliği (AB), Türkiye’yi askeri operasyon konusunda uyararak operasyonun sivillere zarar verme ve siyasi çabaları baltalama riski taşıdığını vurguladı.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini “Başka silahlı çatışmalar sadece sivillerin acı çekmesine ve kitlelerin yerinden edilmesine neden olmakla kalmayacak ama aynı zamanda mevcut siyasi ve ekonomik çabalara da zarar verecek” dedi.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilciliği Sözcüsü Maja Kocijancic de yaptığı açıklamada Türkiye’nin “haklı güvenlik endişelerini” anladıklarını ancak Avrupa Birliği’nin en başından beri sürdürülebilir bir ortama askeri yöntemlerle ulaşılamayacağına inandığını söyledi.
Birleşmiş Milletler
BM İnsani Yardımlar Koordinatörü Panos Moumtzis, bölgedeki sivil halk konusunda endişe duyduklarını belirterek bölge için acil durum planları oluşturulduğunu kaydetti.
Moumtzis, TSK’nın Fırat’ın doğusuna yönelik olası harekatıyla ilgili, “Türkiye ile çok yakın koordinasyona hazırız. Türkiye insani konularda bize gerekli güvenceleri verdi” dedi.
Rusya operasyon konusunda temkinli
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyine olası operasyonu ile ilgili, “Türkiye’nin kendi güvenliğini sağlamaya yönelik eylemlerini biliyoruz ve kabul ediyoruz” dedi.
Suriye’nin toprak ve siyasi bütünlüğü ön koşuluna Türkiye’nin bağlılığını Kremlin’in bildiğini vurgulayan Peskov, “Suriye krizinin çözümünde ve diğer sorunlarda Suriye’nin toprak bütünlüğü başlangıç noktasıdır. Türk meslektaşlarımızın her durumda, her şeyden önce bu ön koşula bağlı kalacağını umuyoruz” ifadelerini kullandı.
İran’dan uzlaşma çağrısı
İran devlet televizyonunun haberine göre Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, dün akşam mevkidaşı Mevlüt Çavuşoğlu ile yaptığı telefon görüşmesinde, Türkiye’nin Fırat’ın doğusuna yönelik muhtemel askeri operasyonunu ele aldı.
Haberde, “Zarif, (görüşmede) askeri operasyona karşı olduğunu belirterek, Suriye’nin toprak bütünlüğüne ve ulusal egemenliğine saygı, terörle mücadele ile bu ülkede istikrar ve güvenliğin sağlanmasının gereğini vurguladı” ifadesi kullanıldı.
Kaynak: TRT Haber, AA, DW, VOA
