ABD, Suriye’deki Esed rejimi aleyhtarı eylemlerin başladığı 2011 yılının Mart ayından beri, gelişen olaylarda hep anahtar bir konumda bulundu.
Washington yönetiminin geçen 8 yılda yaptıkları kadar yapmadıkları da çatışmaların gidişatında önemli rol oynadı.
ABD’nin 44. Başkanı Barack Obama’nın ilan ettiği “kırmızı çizgiler”in, Esed rejimi tarafından kimyasal silah kullanılarak ihlal edilmesi ve ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı CENTCOM’un çatışma alanında kendisine partner olarak tercih etmesi, Washington’ın Suriye politikasının dönüm noktalarıydı.
Mart 2011
Suriye’nin güneyindeki Deraa kentinde, Arap Baharı’ndan ilham alan gençler, okullarının duvarlarına Esed rejimini eleştiren resimler yaptıkları gerekçesiyle tutuklandı. Tutuklamalar; protesto eylemlerine, rejim güçlerinin müdahalesine, silahlı çatışmalara dönüştü.
Ağustos 2011
ABD Başkanı Barack Obama, Esed’e istifa etmesi çağrısında bulundu ve ABD’deki malvarlığının dondurulması talimatını verdi.
Mayıs 2012
ABD, Suriye’deki muhalif gruplara, öldürücü silah niteliği taşımayan yardımlara başladı.
Haziran 2012
ABD, Rusya Federasyonu, Türkiye ve diğer ülkelerin katılımıyla Suriye’de demokratik ve çoğulcu bir yönetim kurulmasını hedefleyen Cenevre Süreci başladı.
Ağustos 2012
Obama, Esed’i muhaliflere karşı kimyasal silah kullanmaması konusunda uyardı. Ayırca, kimyasal silah kullanımının ABD’nin “kırmızı çizgisi” olacağını, böyle bir durumda askeri müdahalede bulunacaklarını ilan etti.
Haziran 2013
ABD istihbaratı, Esed rejiminin muhaliflere karşı kimyasal silah kullandığına dair kanıtlar bulunduğunu açıkladı. Obama, muhaliflere doğrudan silah yardımı yapılması konusunda talimat verdi.
Ağustos 2013
Başkent Şam çevresindeki muhaliflere karşı rejim güçlerinin kimyasal silah kullandığına dair kanıtlar arttı. Obama, Kongre’den Esed rejimine karşı cezalandırıcı operasyonlar düzenlemek için onay talep etti ancak reddedildi. Obama, kimyasal silah kullanılmasına karşı çizdiği “kırmızı çizgilere” uymayan Esed’e yönelik harekete geçmediği için eleştirilerin hedefi oldu.
Eylül 2014
ABD Kongresi, Pentagon’un Suriye’deki muhaliflere askeri eğitim vermesini öngören programı onayladı. ABD önderliğindeki koalisyon güçleri, Irak ve Suriye topraklarında büyük miktarda toprak elde eden DEAŞ’a karşı hava saldırılarına başladı.
Aralık 2015
Obama yönetimi Suriye meselesine DEAŞ odağından bakarak, hem bu ülkede hem de Irak topraklarında özel kuvvetlerini konuşlandıracağını ilan etti. Kısa süre sonra, ABD askerleri PKK/YPG terör örgütleri mensupları ile beraber Suriye’nin kuzeyinde görüntülendi.
Ocak 2017
Beyaz Saray’daki görev değişiminin ardından yeni ABD Başkanı Trump’ın ilk kararlarından biri, ABD’ye gelen Suriyeli sığınmacıların sayısını kısıtlamak oldu.
Mart 2017
ABD’nin Birleşmiş Milletler’deki temsilcisi Büyükelçi Nikki Haley, Trump yönetiminin önceliğinin Suriye’de uzun süre kalmak olmadığını ve en kısa sürede Esed’in yönetimden uzaklaştırılması olduğunu söyledi.
Nisan 2017
Esed rejiminin İdlib vilayetindeki Han Şeyhun beldesine düzenlediği kimyasal silah saldırısında, 90’dan fazla sivil hayatını kaybetti. ABD Başkanı Trump’ın emriyle, kimyasal silah saldırısından 24 saat sonra rejimin askeri hedeflerine 59 güdümlü füze atıldı. 7. yılına giren iç savaşta ABD’nin Esed rejimine yönelik ilk doğrudan askeri müdahalesi oldu.
Nisan 2018
Esed rejimi bu defa Şam yakınındaki Duma’da muhaliflere karşı kimyasal silaha başvurdu. Tamamı sivil 40’tan fazla kişi hayatını kaybetti. ABD, Fransa ve İngiltere, Şam ile Humus çevresindeki rejimin askeri hedeflerine füze saldırıları düzenledi.
Aralık 2018
Trump, Suriye’deki ABD askerlerinin çekilmesi yönündeki görüşünü ilk kez dile getirdi. Bu kararını, sosyal medya mecrası Twitter’dan yayınladığı bir video ile duyurdu. Trump’ın Suriye’den çekilme kararı Beyaz Saray’da deprem etkisi yarattı.
Savunma Bakanı Jim Mattis ile Beyaz Saray’ın DEAŞ ile mücadele koalisyonundaki temsilcisi Brett McGurk, Trump’ın çekilme kararını protesto etmek için görevlerinden istifa etti.
Ocak 2019
ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton, İsrail ziyareti sırasında, ABD askerlerinin DEAŞ tamamen yenilgiye uğratılıncaya kadar Suriye’nin kuzeyinden ayrılmayacağını ve buradaki PKK/YPG terör yapılanmasının ABD tarafından korunmaya devam edeceğini ilan etti. ABD yönetiminde, Suriye’deki askerleri çekmek isteyen Trump ile diğer yetkililer arasındaki çatlak büyüdü.
6 Ekim 2019
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Trump arasında gerçekleşen telefon görüşmesinde, PKK/YPG’nin yarattığı terör tehdidinin ortadan kaldırılması ve Suriyeli sığınmacıların kendi topraklarına dönmesi için güvenli bölge oluşturulması gerektiğine dair mutabakata varıldı.
7 Ekim 2019
ABD Başkanı Trump, Twitter’dan yayımladığı mesajlarla, DEAŞ’ın artık tamamen yenilgiye uğratıldığını ilan ederek ABD askerlerinin Suriye’den çekilmesinin vaktinin geldiğini duyurdu.
Haber: Mehmet Kancı
Grafik: Hafize Yurt
