Geleneksel Türk oyunlarından biri olan ve Orta Asya’daki birçok ülkede sevilen “Oğlak oyunu”, Afgan halkı tarafından da yoğun ilgi görüyor.
Tarihi yüzyıllara dayanan oğlak oyunu, Afganistan’ın kuzeyinde yoğun nüfusa sahip Türkler tarafından da yaşatılıyor.
Farsça “Buzkaşi” adıyla olarak bilinen oyun, geçmişte göçebe savaşçılar tarafından oynanıyordu.
Kışın cuma günleri oynanıyor
Kış mevsiminin başlamasıyla her cuma oynanan oğlak oyunu, Afganistan’ın kuzeyindeki Mezar-ı Şerif Stadyumu’ndaki izleyicilerde büyük heyecan uyandırıyor.
Ülkenin dört bir yanından gelen atlı sporcuların oynadığı ve Anadolu’daki ”cirit”e benzetilen oğlak oyunu, Afganistan ile adeta özdeşleştiği için turistlerin de ilgisini çekiyor.
Afganistan’ın milli sporu olarak da bilinen oyun için en az 10 atlı gerekiyor.
Hızlı, sert ve biraz da acımasız bir oyun olarak nitelenen oğlak oyunu, atların ve oyuncuların fazla terlememesi için genellikle sonbaharda tercih ediliyor.
Atlar özel yetiştiriliyor
Oğlak oyununda yarışacak atlar, özel seyisler tarafından 9 ay boyunca gün ışığına çıkarılmadan özel yemlerle besleniyor.
Oyun alanında boy gösterecek atlar daha sağlam koşabilmeleri için günde on ya da daha fazla yumurta ile besleniyor.
Atların böbreklerini soğuğa karşı korumak için üzerilerine kalın bir battaniye örtülüyor.
Oğlak oyunu mevsimi yaklaşınca atlar, terlemeye alışmaları için sabahın erken saatlerinde seyisleri tarafından koşturuluyor.
Oğlak oyunu
Göçebe savaşçıların idman yapmak için oynadığı oğlak oyunu, geniş bir düzlükte, takımlar halinde ya da bireysel oynanıyor.
Oyuncuların kafası kesilmiş oğlağı, at üstünde belirli bir mesafede taşıması gerekiyor.
Oyun boyunca atlılar, oğlağı kapmak için birbirleriyle yarışıyor
Düzlüğün ortasına dikilen bayrağın etrafında önceden belirlenen sayıda tur atılarak zafer elde ediliyor. Süvarilerin at üstünde yaptığı çevik hareketler, seyirciler tarafından ilgiyle izleniyor.
“Buzkaşi” oyuncularına yerel dilde “Çapandaz” adı veriliyor. Atına en çok hakim olan, en çevik Çapandaz, sahada da en etkili oyuncu olarak ön plana çıkıyor. Buzkaşi müsabakalarında oyuncular, birbirlerinin sayı yapmasına engel olmak için güç kullanıyor.
Atlılar, diğer oyuncuların tekmelerinden ve darbelerinden korunmak için kalın giysiler ve başlarına koruyucular giyiyor.
Oyunda kullanılan buzağı ya da oğlak, müsabakadan 24 saat önce soğuk suda bekletilip tuza yatırılıyor. Böylece daha da ağırlaşan buzağının taşınması ve yerden alınması zorlaşıyor.
Oyuncular, genellikle ağızlarında taşıdıkları kamçıyı rakip atlar ve binicilerini uzaklaştırmak için kullanıyor.
Buzkaşi oyuncuları, 6 aylık hazırlık aşamasından geçiyor.
Kaynak: AA
