Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump’ın açıkladığı Filistin’i yok edecek planına birçok ülkeden tepki geldi.
Birleşmiş Milletler (BM), İsrail-Filistin sorununa iki devletli çözümü konusundaki pozisyonunun yıllardır BM Güvenlik Konseyi ve Genel Kurul kararlarıyla tanımlandığını bildirdi.
BM Genel Sekreter Sözcülüğünden yapılan açıklamada, Genel Sekreter Antonio Guterres, ABD Başkanı Donald Trump’ın sözde Orta Doğu barış planına tepki gösterdi.
Guterres’in BM kararları, uluslararası hukuk, ikili anlaşmalar ve 1967 sınırları dahilinde barış içinde yan yana var olacak iki devletli çözüm temelinde, Filistinlileri ve İsraillileri sorunu çözmek için desteklemeye devam edeceği belirtilen açıklamada, ”BM’nin iki devletli çözüme yönelik pozisyonu, yıllardır Güvenlik Konseyi ve Genel Kurul kararlarıyla tanımlanmıştır.” ifadesi kullanıldı.
Ürdün ve İran planın bölgede barışı sağlamayacağı görüşünde
Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen es-Safedi, İsrail’in sahadaki gerçekliği değiştirme çabalarının tehlikeli sonuçlara yol açacağı uyarısında bulundu.
Safedi, ABD Başkanı Donald Trump’ın “Yüzyılın Anlaşması” olarak adlandırdığı sözde barış planıyla ilgili basın toplantısının ardından yaptığı yazılı açıklama, Filistin halkının meşru haklarını karşılayan iki devletli çözümün kapsamlı ve kalıcı barış için tek yol olduğunu belirtti.
İsrail’in gerçekleri değiştirme çabalarına dikkati çeken Safedi, “İsrail’in, toprak ilhakı, işgal altındaki Filistin topraklarındaki Yahudi yerleşim birimlerini genişletme ve Kudüs’teki mukaddesatı ihlal etme gibi tek taraflı olarak sahadaki gerçekliği değiştirmeyi dayatan çabaları tehlikeli sonuçlara yol açacak.” ifadelerini kullandı.
Filistin meselesi ve Ürdün’ün menfaatleri konusundaki tutum ve ilkelerinin değişmez olduğunu belirten Safedi, tüm girişim ve önerilerin bu ilke ve tutumlar çerçevesinde ele alındığını kaydetti.
Filistin davasının Arap dünyasının birincil davası olduğuna vurgulayan Safedi, Ürdün’ün yeni aşamaya dair tavır belirlemek üzere Filistin başta olmak üzere Arap ülkeleriyle koordinasyon halinde çalışma başlatacağını ifade etti.
Safedi, açıklamasında, “Ürdün, halkların kabul edebileceği adil ve kapsamlı bir barış sağlamayı amaçlayan her türlü gayreti destekliyor ve tüm nihai statü sorunlarını ele alan ciddi ve doğrudan müzakerelerin başlatılması gerektiğini vurguluyor.” ifadelerine yer verdi.
İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, ABD’nin, Filistin-İsrail meselesine “çözüm bulmak” iddiasıyla hazırladığı sözde barış planının gerçekleşmesi halinde “bölge ve dünya için kabus” olacağı uyarısında bulunarak, bölge ülkelerini ortak hareket etmeye çağırdı.
Zarif, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, ABD Başkanı Donald Trump’ın sunduğu sözde barış planına ilişkin, “Sözde ‘barış vizyonu’, iflas etmiş bir gayrimenkul geliştiricisinin rüya projesidir.” değerlendirmesinde bulundu.
Buna karşılık planın gerçekleşmesi halinde “bölge ve dünya için kabus” olacağı uyarısında bulunan Zarif, “Umarım ‘bu tehdit’ tüm Müslümanlar için bir uyandırma çağrısı olur. Filistinliler için birleşelim.” ifadelerini kullandı.
Öte yandan İran Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, ABD’nin “Yüzyılın anlaşması” adını verdiği sözde barış planı “yüzyılın ihaneti” şeklinde nitelendirilerek, ABD’nin Filistinlilere dayatmaya çalıştığı plana karşı bölge ülkelerine ortak hareket etme çağrısında bulunuldu.
“BM’nin iki devletli çözümü konusundaki pozisyonunu destekliyoruz”
İsveç Dışişleri Bakanı Ann Linde, ABD’nin sözde Orta Doğu barış planına ilişkin, Birleşmiş Milletlerin (BM) İsrail-Filistin sorununa iki devletli çözümü konusundaki pozisyonunu desteklediklerini bildirdi.
Linde, ABD’nin, Filistin-İsrail meselesine “çözüm bulmak” iddiasıyla hazırladığı sözde barış planı hakkında açıklamalarda bulundu.
ABD’nin planının İsveç ve AB’yi bağlamadığını belirten Linde, ”İsveç ve AB’nin İsrail-Filistin sorunu konusundaki konumu açık. İsrail ve Filistinliler her iki devletin başkenti Kudüs’te barış ve güvenlik içinde yaşarken, uluslararası hukuka sıkıca bağlı müzakere edilen iki devletli çözümü destekliyoruz.” ifadesini kullandı.
Uluslararası hukuk ve Birleşmiş Milletler kararlarını desteklediklerini hatırlatan Linde, ”Barışın sürdürülebilir ve adil olması için hem İsrail’in hem de Filistin’in ihtiyaçları göz önünde bulundurulmalıdır. BM’nin İsrail-Filistin sorununa iki devletli çözümü konusundaki pozisyonunu destekliyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
“ABD Başkanı Trump’ın önerisi sorulara yol açıyor”
Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas, ABD Başkanı Donald Trump’ın sözde Orta Doğu barış planına ilişkin önerinin sorulara yol açtığını belirtti.
Maas, yaptığı yazılı açıklamada, ABD’nin bu önerisini titiz bir şekilde inceleyeceklerini, tüm partnerlerin de bunu yapacaklarını varsaydıklarını ifade etti.
Yalnızca her iki taraf için kabul edilebilir, müzakere edilen iki devletli çözümün İsrailliler ile Filistinliler arasında kalıcı barışı getirebileceğini vurgulayan Maas, bu temelde çok uzun süre durmuş olan Orta Doğu barış sürecine yeni bir ivme kazandırmayı amaçlayan her bir atılımın memnuniyetle karşılanması gerektiğini dile getirdi.
“ABD’nin önerisi sorulara yol açıyor.” ifadesini kullanan Maas, bu soruları şimdi Avrupa Birliği’ndeki (AB) partnerlerle görüşeceklerini vurguladı.
Maas, bu soruların, ihtilaftaki tarafların bir müzakere sürecine katılmalarını ve önerinin uluslararası kabul edilen parametrelerle nasıl ilişkili olduğunu içerdiğini kaydetti.
“Kararı Amerikalılar değil, çatışan taraflar verecek”
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Orta Doğu ve Afrika Özel Temsilcisi ve Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Bogdanov, ABD’nin sözde Orta Doğu barış planını “inceleyeceklerini” belirterek, “Ancak önemli olan Filistinlilerin ve diğer Arap ülkelerinin düşündüğüdür. Kararı çatışan taraflar alacaklar, Amerikalılar değil.” dedi.
Bogdanov, Rus RİA Novosti haber ajansına yaptığı açıklamada, ABD Başkanı Donald Trump’ın Filistin-İsrail meselesine “çözüm bulmak” iddiasıyla ilan ettiği sözde barış planına dair değerlendirmelerde bulundu.
ABD tarafından sunulan teklifin, karşılıklı kabul edilebilir olup olmadığının belirsizliğine dikkati çeken Bogdanov, “Tarafların tepkilerini beklememiz gerekiyor. Rusya olarak da teklifi inceleyeceğiz. Ancak önemli olan Filistinlilerin ve diğer Arap ülkelerinin düşündüğüdür.” diye konuştu.
Nihai kararı Filistinliler ve İsraillilerin alacağına işaret eden Bogdanov, “Kararı çatışan taraflar alacaklar, Amerikalılar değil. Bizler çatışmanın bir parçası değiliz.” dedi.
“Barış için bir tehdittir”
İngiltere’de ana muhalafetteki İşçi Partisi’nin lideri Jeremy Corbyn, ABD Başkanı Donald Trump’ın sözde Orta Doğu barış planının aslında “barış için bir tehdit olduğunu” belirterek, İngiliz hükümetinden “bu rezalete” karşı çıkmasını istedi.
Corbyn, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, Trump’ın Orta Doğu anlaşmasının bir barış planı olmadığını kaydederek, “Bu, İsrail’in yasadışı sömürgeciliğini garanti altına alma ve Filistin’in haklarını reddetme planıdır. Barış için bir tehdittir.” ifadelerini kullandı.
İşçi Partisi lideri, İngiliz hükümetinin “bu rezalete karşı çıkması, gerçek bir barış anlaşması ve hakiki bir ‘iki devletli çözüm’ için baskı yapması gerektiğini” vurguladı.
