Dünya genelinde ölüm nedenlerinin başında sigara geliyor. Sigara dumanında 5 bin 300’den fazla kimyasal madde bulunuyor. Pasif içici olmak bile sağlığın bozulması için yeterli. Dünyada her yıl 1,8 milyon kişiye akciğer kanseri tanısı koyuluyor. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre her 13 saniyede bir kişi, sigara nedeniyle ölüyor. Tüm bunlara rağmen dünyada 1,1 milyar kişi halen sigara kullanıyor. Bu nedenle tüm dünyada sigaraya karşı topyekun mücadele söz konusu. Türkiye de bu konuda önemli çalışmalar yürütüyor. Ülkemizde sigarayı bıraktırma seferberliğinde ALO 171 Sigara Bırakma Danışma Hattı önemli görevler üstleniyor.
7 gün 24 saat destek
Sigarayı bırakmak isteyenlere yardımcı olmak amacıyla kurulan ALO 171, 27 Ekim 2010’dan bu yana hizmet veriyor. 7 gün 24 saat ücretsiz hizmet veren hat, sigarayı bırakmak isteyenleri teşvik ediyor, destekliyor ve profesyonel olarak yönlendiriyor.
Bu hattan faydalanmak isteyenlerin yapması gereken tek şey, telefonla 171’i tuşlamaktan ibaret. Telefona cevap veren operatörler öncelikle sigaranın zararlarına ilişkin bilgilendirme yapıyor. Ardından danışan kişinin nikotin bağımlılığı ölçülüyor. Kişilere elde edilen sonuçlara göre bir yol haritası çiziliyor. Kendi istekleri doğrultusunda sigarayı bırakmak için bir plan oluşturuluyor.
Sigarayı bırakmak amacıyla ALO 171’i arayan kişiler, Tütün Bağımlılığı İzlem Sistemi (TUBATİS) tarafından takip ediliyor. Belirli periyotlarla aranarak hem hangi aşamada oldukları takip ediliyor, hem de ihtiyaçları doğrultusunda ek destekler sunuluyor. Danışanlar, bir yıl içinde altı kez aranıyor. Bu destek sayesinde takip altına giren kişilerin yüzde 7’sinin sigarayı bıraktığı tespit edildi.
502 sigarayı bırakma polikliniği var
Test sonucunda bağımlılık derecesi yüksek seviyede çıkanların hekim kontrolünde ilerlemesi öneriliyor. Hatta kişi, rızası alınarak Sigara Bırakma Hattı ile iş birliği halinde çalışan sigara bırakma polikliniklerinden birine sevk ediliyor.
Türkiye genelinde 502 sigarayı bırakma polikliniği bulunuyor. Bu polikliniklerde 31 Ekim 2019’a kadar 2 milyon 670 bin 91 kişiye hizmet verildi. Yine bu polikliniklerde kişilere, durumlarına uygun olarak ücretsiz nikotin sakızı, nikotin bandı ve ilaç gibi sigara bırakmayı destekleyecek ürünler de veriliyor.
Günde ortalama 4 bin çağrı geliyor
ALO 171, elde edilen başarılı sonuçlarla beraber giderek daha fazla ilgi görüyor. 2010-2018 yılları arasında hatta 27 milyon çağrı geldi. Günde ortalama cevaplanan çağrı 4 bin. 175 operatör, destek almak için arayanlara 7 gün 24 saat cevap veriyor. Kayıtlara göre ALO 171 en fazla İstanbul, Ankara, İzmir, Şanlıurfa ve Adana’dan aranıyor.
Sigaraya bırakmak isteyenler “alo.171.saglik.gov.tr” internet adresi üzerinden de destek alabiliyor. 2016’da hizmete giren site de ALO 171 gibi büyük ilgi görüyor. Öyle ki site, 31 Ekim 2019’a kadar 4 milyon 446 bin 157 kez ziyaret edildi. Sitede bağımlılık testlerinin yanı sıra sigarayı bırakmak isteyenler için takvimler de oluşturulabiliyor.
Kaynak: Sağlık Bakanlığı, ALO 171
Grafik: Bedra Nur Aygün
