Filistin’e yönelik yardımlar, ABD başta olmak üzere bağışçı ülkelerin bütçeye verdiği desteği çekmesi ve Arap ülkelerinin hazineye yaptığı hibelerde keskin düşüşe gitmesiyle bu yıl durma noktasına geldi.
Filistin genel bütçesine verilen ortalama yıllık destek 2013’e kadar yaklaşık 1,1 milyar dolardı. Sonrasında kademeli şekilde azalan bu yardımlar 2019’da ortalama 500 milyon dolara kadar geriledi.
Filistin Maliye Bakanlığı’nın verilerine göre, ABD ve Suudi Arabistan 2016’ya kadar Filistin bütçesinin en büyük destekçileriydi.
Öyle ki ABD’nin Filistin bütçesine desteği 2013’te 350 milyon dolara kadar ulaşmıştı. Ancak Filistin’in 2012’de Birleşmiş Milletler’de “üye olmayan gözlemci devlet” statüsünü elde etmesinin ardından uluslararası örgütlere katılmaya başlaması, ABD’nin desteğini azaltmasına yol açtı.
ABD son olarak 2016’da 76 milyon dolar, Donald Trump başkanlık koltuğuna oturmadan kısa bir süre önce de 65 milyon dolar yardımda bulundu.
Filistin Maliye Bakanlığı verileri, Mart 2017’den bu yana ABD yönetiminin Filistin bütçesine tek kuruş yardımda bulunmadığını gösteriyor. Beyaz Saray’ın bu şekilde İsrail’le müzakere masasına oturması için Filistin’e baskı yapmayı hedeflediği belirtiliyor.
Suudi Arabistan’ın desteği de azaldı
Suudi Arabistan’ın Filistin bütçesine yaptığı aylık ortalama 20 milyon dolarlık destek, ana gelir kaynağı durumundaki ham petrol fiyatlarında yaşanan sıkıntı nedeniyle 2016, 2017 ve 2018 yıllarında 10-12 milyon dolar seviyesine düştü.
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’nün (OPEC) en büyük petrol üreticisi Suudi Arabistan, Filistin bütçesine de en büyük mali katkıyı sağlayan Arap ülkesi konumunda.
Suudi Arabistan’ın Filistin bütçesine verdiği destek, 2019’un ilk sekiz ayında 130 milyon dolarken, 2020’de yüzde 77,2 azalarak 30,8 milyon dolara geriledi. Son zamanlarda Filistin’e yardımları azaltan tek ülke Suudi Arabistan olmadı.
ABD Başkanı Trump, geçen ay İsrail ile Birleşik Arap Emirlikleri ve Bahreyn arasındaki normalleşme anlaşması için Beyaz Saray’da yapılan imza töreninde zengin ülkelerden Filistinlilere ödeme yapmamalarını istemişti.
Arap ülkeleri de yardımları azalttı
Filistin Maliye ve Planlama Bakanı Şükri Beşşare, temmuz ayında yaptığı açıklamada, “kardeş ülkelerin” Filistin bütçesini desteklemeye yönelik hibe ve yardımlarını bir gerekçe gösterilmeksizin askıya aldığını duyurdu.
Filistin resmi makamları, “dış yardımların kesilmesi” şeklinde ortaya çıkan mali baskıları, Yüzyılın Anlaşması adı verilen sözde Orta Doğu barış planı ve Arap ülkelerinin İsrail’le normalleşmelerini kabul ettirme çabası olarak değerlendiriyor.
Avrupa Birliği ve Dünya Bankası, mevcut durumda Filistin bütçesine yapılan toplam dış yardımların yaklaşık yüzde 86’sını sağlayan en büyük iki bağışçı haline geldi.
Filistin Maliye Bakanlığı’nın verilerine göre, ağustos ayı sonuna kadar Filistin genel bütçesine yapılan toplam yardım tutarı 280 milyon dolar oldu. Bu yardımların 241 milyon doları Avrupa Birliği’nden ve Dünya Bankası aracılığıyla bağışçılardan geliyor.
TRT
