Almanya Başbakanı Angela Merkel’in davetiyle yapılan ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da katıldığı konferans 4 saatten fazla sürdü.
Zirvenin ardından Merkel, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas ve BM’nin Libya Temsilcisi Ghassan Salame basın toplantısı düzenledi.
Berlin Konferansı’nın Sonuç Bildirgesi de yayımlandı
Konferans sonrası yayımlanan Sonuç Bildirgesi’nde, “ateşkes”, “silah ambargosu”, “siyasi sürece dönüş”, “güvenlik alanında reformlar”, “ekonomik ve finansal reformlar” ile “uluslararası insani hukuk ve insan haklarına saygı” başlıkları altında toplam 55 madde sıralandı.
Toprak bütünlüğü vurgusu yapıldı
Libya’nın egemenliği, bağımsızlığı, toprak bütünlüğü ve ulusal birliğine kuvvetle bağlı olunduğunun tekrar teyit edildiği vurgulanan bildirgede, “Sadece Libyalıların öncülük ettiği ve Libyalılara ait bir siyasi süreç çatışmayı sona erdirerek kalıcı barış getirebilir.” ifadesi kullanıldı.
Bildirgede, Libya’daki çatışma, ülkedeki istikrarsızlık, dış müdahaleler, kurumsal bölünmeler, silahların yaygınlaşması ve yağma ekonomisinin; insan kaçakçıları, silahlı gruplar ve terör örgütleri için verimli bir ortam sağlayarak uluslararası barış ve güvenliğe tehdit olmaya devam ettiği belirtildi.
“Libya’da askeri çözüm mümkün değildir.” vurgusu yapılan metinde, “Silahlı çatışmadan veya Libya’nın iç işlerine karışmaktan kaçınmayı taahhüt etmekte ve tüm uluslararası aktörleri de aynısını yapmaya teşvik etmekteyiz.” ifadesine yer verildi.
Kapsayıcı Libya hükümeti
“Siyasi sürece dönüş” bölümünde, faal bir Başkanlık Konseyi kurulması ve Temsilciler Meclisi tarafından onaylanan tek, birleşik, kapsayıcı ve etkili bir Libya hükümeti kurulması istendi.
Metinde, “BM Libya Destek Misyonu’nun (UNSMIL) himayesinde Libya’daki bütün tarafları Libyalıların başını çektiği ve sahiplendiği kapsayıcı siyasi süreci yeniden başlatmaya çağırıyoruz.” ifadesi kullanıldı.
Tarafların bu sürece yapıcı katkıda bulunması ve geçiş sürecinin de “özgür, adil, kapsayıcı ve inanılır parlamento ve başkanlık seçimleriyle” sona erdirilmesi istendi. Seçimlerin de bağımsız ve etkin bir Ulusal Yüksek Seçim Konseyince örgütlenmesi çağrısı yapıldı.
Bildirgede bütün taraflara ülkede yürütme, yasama, yargı ve diğer devlet kurumlarının bütünlüğünün yeniden sağlanması ve bunlara saygı gösterilmesi için çağrıda bulunulurken, kamu refahının ve kaynaklarının ülkenin farklı coğrafyalarına adil ve saydam bir şekilde dağıtılması istendi.
Tüm askeri faaliyetlere son verilmesi çağrısında bulunuldu
Metinde, “ateşkes” başlığı altında, 12 Ocak’tan bu yana şiddetin belirgin şekilde azalması ve 13 Ocak’ta Moskova’da ateşkes anlaşmasına gidecek süreci başlatmayı amaçlayan görüşmeler ve diğer uluslararası inisiyatiflerin memnuniyetle karşılandığı vurgulandı.
Bildirgede, çatışmaların sürekli bir şekilde sona erdirilmesi, gerilimin düşürülmesi ve kalıcı bir ateşkesin sağlanması amacıyla tüm ilgili taraflara daha fazla gayret sarf etme yönünde çağrıda bulunuldu.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) kararlarına atıfta bulunulan metinde, Libya toprakları üzerindeki hava operasyonları dahil, tüm düşmanlıkların kapsamlı ve kalıcı bir şekilde sonlandırılması için güvenilir, doğrulanabilir, sıralı ve karşılıklı adımlar atılması çağrısı yapıldı. Bu adımlar arasında silahlı grupların ve milis kuvvetlerinin silahsızlandırılması ve topçu silahlarının ve hava araçları ile cephaneliklerinin geri çekilerek yeniden konuşlandırılması da sayıldı.
Libya’nın tamamında ateşkesin başlamasından itibaren tüm askeri faaliyetlere son verilmesi çağrısında bulunulan metinde, mahkum ve naaş değişimi gibi güven artırıcı tedbirlerin hayata geçirilmesi istendi.
BM Şartı ve uluslararası hukuka uygun olarak her şekilde Libya’daki terörizmle mücadele ihtiyacına dikkat çekilen metinde, DEAŞ, El Kaide ve BM listesindeki kişiler için ilgili kararlara uyulması istendi.
Ateşkesi ihlal edenlere yaptırım
BM’ye ateşkesin uygulanmasını izlemek ve doğrulamak üzere derhal teknik komiteler oluşturarak taraflar arasındaki ateşkes müzakerelerini kolaylaştırma çağrısında bulunulan metinde, “Ateşkes düzenlemelerini ihlal ettiği tespit edilen kişilere uygun yaptırımların uygulanması için BMGK’ye ve bu yaptırımları uygulaması için üye devletlere çağrıda bulunmaktayız.” ifadesi kullanıldı.
Silah ambargosuna uyma çağrısı
Metnin “silah ambargosu” bölümünde ise, BM’nin 2011 yılında alınan ilgili kararlarının kesin surette ve tam anlamıyla uygulanması taahhüt edilerek “Tüm uluslararası aktörlere de aynısını yapmaları konusunda çağrıda bulunmaktayız.” denildi.
Tüm aktörler, askeri imkan ve kabiliyeti finanse etmek, paralı asker görevlendirmek dahil, çatışmayı alevlendirecek, BMGK silah ambargosu veya ateşkes ile çelişecek her türlü eylemden kaçınmaya davet edildi.
Silah ambargosu veya ateşkesi ihlal ettiği öğrenilenlere BM yaptırımlarının uygulanması çağrısı yapıldı.
Hafter Berlin Konferansı’nın ardından ateşkesi ihlal etti
Halife Hafter’e bağlı milisler, Berlin Konferansı’nın ardından başkentin güneyindeki Selahaddin bölgesinde havan atışıyla ateşkesi ihlal etti.
Libya’da kalıcı ateşkes ve siyasi sürecin başlatılması amacıyla Berlin’de düzenlenen uluslararası konferansın ardından başkent Trablus’ta patlama sesleri duyuldu.
Libya’nın uluslararası meşruiyete sahip Ulusal Mutabakat Hükümeti’ne bağlı güçlerin yürüttüğü Öfke Volkanı Operasyonu’nun sözcüsü Abulmalik el-Medeni, başkentin güneyindeki Selahaddin bölgesinde “Halife Hafter’e bağlı milislerin rastgele havan atışı yaparak ateşkesi ihlal ettiğini” söyledi.
Libya’daki taraflar ve uluslararası toplum, Almanya’nın başkenti Berlin’de toplanırken gün içinde Halife Hafter’e bağlı milisler, aynı şekilde Hallatat bölgesinde de havan atışıyla ateşkesi ihlal etmişti.
Hafter milislerinin havan saldırısında petrol tankerleri isabet almış, yangın çıkmış ve başkent semalarında siyah dumanlar yükselmişti.
İtalya Başbakanı Conte: Berlin Konferansı’nın sonuçlarından memnunuz
İtalya Başbakanı Giuseppe Conte, Libya temalı Berlin Konferansı’yla ilgili, “Sonuçlarından memnun olduğumuzu söyleyebiliriz çünkü her durumda ileriye doğru adımlar attık.” dedi.
Conte ve Dışişleri Bakanı Luigi Di Maio, Libya’da kalıcı ateşkes ve siyasi sürecin başlatılması amacıyla Berlin’de düzenlenen uluslararası konferansın ardından, İtalyan basınına değerlendirmelerde bulundu.
Başbakan Conte, “Konferans biraz önce bitti. Sonuçlarından memnun olduğumuzu söyleyebiliriz çünkü her durumda ileriye doğru adımlar attık. Üzerinde anlaşılan 55 madde var. Bunlar arasında ateşkes, silah ambargosu, iyi tanımlanmış bir siyasi süreç, aynı şekilde ortak askeri komite üyeleri de belirlendi ki ateşkese uyulup uyulmadığını gözlemleyecekler. Kaydettiğimiz önemli adımlar var.” diye konuştu.
“Onların da ateşkese devam edeceklerine eminiz”
Birleşmiş Milletler (BM) nezdindeki meşru Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) Başbakanı Fayiz es-Serrac ve Libya’nın doğusundaki gayrimeşru güçlerin lideri Halife Hafter’in konferansta masaya oturmadığını, dolayısıyla söz konusu 55 maddeye resmen katılmadıklarını belirten Conte, “Ama sürekli olarak bilgilendiriliyorlar. Onların da ateşkese devam edeceklerine eminiz.” dedi.
Dışişleri Bakanı Di Maio da “Bugün ulaşılan sonuç önemlidir. Bugün masaya oturanların hepsinin Libya’da büyük nüfuzu var. Eğer herkes bu 55 madde üzerinde mutabıksa ki öyle görünüyor, o zaman bu, Libya halkının ve tüm Akdeniz’in geleceğine yönelik iyi bir şey.” değerlendirmesinde bulundu.
Diğer yandan, konferansın bitiminin hemen ardından Conte, Twitter hesabından “Nihayet Libya için ortak askeri komisyon üyeleri belirlendi. Böyle devam.” şeklinde paylaşımda bulundu.
Kaynak: AA
