Mardin’e 55 kilometre uzaklıktaki Göktaş Mahallesi kırsalında, 18 Eylül 2019’da define için kaçak kazı yapıldığı ihbarı üzerine bölgeye jandarma ekipleri sevk edildi. Üzerinde farklı figürlerin yer aldığı mozaiklerin bulunduğu bölge sit alanı ilan edildi.
Bölgede Mardin Müze Müdürü Abdulgani Tarkan başkanlığında, uzman arkeolog ve sanat tarihçisi Volkan Bağlayıcı, 5 işçi, Diyarbakır Restorasyon ve Konservasyon Bölge Laboratuvarı Müdürlüğü’nden de ekiplerin katılımıyla 5 Temmuz’da kurtarma kazısı başlatıldı.
Kilise ortaya çıkarıldı
Yürütülen kazıda insan ve hayvan figürleri, geometrik ve bitkisel motiflerin yanı sıra 9 satırlı Estrangelo stilinde kitabesi bulunan mozaik tabanlı bazilikal planlı bir kilise ortaya çıkarıldı.
Mozaikli alanda biri omuzunda av hayvanı taşıyan, diğeri ise bir elinde kuş, diğer elinde horoz tutan iki insan figürünün arasındaki yazıda “nisan”, biri elinde meyve sepeti, diğeri ise orak taşıyan iki insan figürünün güneyindeki yazıda ise “haziran” yazısı tespit edildi.
Söz konusu yazılardan büyük olasılıkla nisan ayında avlanıldığı, haziran ayında da hasat yapıldığının betimlenmeye çalışıldığı anlaşıldı. Diğer bir mozaikte ise birbirine bakan sırtlan ve at ile dağ keçisi ve boğa figürleri bulunuyor.
“Erken Bizans dönemi mozaikleri ile karşılaştık”
Erken Bizans dönemine ait bazilikal planlı kilise ve vaftizhanenin üzerindeki kitabeye göre 396 yılında yapıldığı anlaşıldı.
Mardin Müze Müdürü ve kazı başkanı Abdulgani Tarkan, 5 Temmuz’da başlatılan kazı çalışmalarında üçüncü aya girildiğini söyledi.
Tarkan, “Bazilika planlı kilisenin tabanında 396 yılına tarihlenen erken Bizans dönemi mozaikleri ile karşılaştık. Ana ibadet mekanının orta kısmında 9 satırlık Süryanice bir kitabeye ulaştık. Bu kitabeden buranın 396 yılında yapıldığını anlıyoruz” dedi.
Eserlerin restorasyonu müzede yapılacak
“Mozaiklerde hayvansal betimlemeler, geometrik süslemeler ve insan figürlerine yer verildiğini belirten Tarkan, şöyle konuştu:
“Kilise veya vaftizhane olabileceğini düşündüğümüz yapıda, yapımına katkıda bulunan ruhani şahsiyetlerin isimleri yer alıyor. 9 satırlı Süryanice kitabe estrangelo yazı sitilinde yazılmış bir kitabe. Kazı alanında litürjik eserler de yer alıyor. Apsis kısmı doğuya bakıyor. Apsis kısmının sağında ve solunda pastophorion hücreleri yer alıyor. Bu hücrelerde küçük buluntularla karşılaştık. Bu eserler genel olarak litürjik eserler. Bu eserlerin restorasyonu Müze Müdürlüğümüzde yapılacak. Restorasyonun ardından bu eserleri teşhirde görmemiz mümkün olacak.”
TRT
