Hindistan, özel statüsüne son verdiği Cammu Keşmir eyaletinde Kurban Bayram için hafiflettiği askeri önlemleri dün artırdı.
Pakistan Başbakanı İmran Han Hindistan için “Nazi” benzetmesi yaparken, eyalette durumun gergin olduğu bildiriliyor.
Fransız haber ajansı AFP, eyaletin en büyük kenti Srinagar’da ortamın gergin olduğunu ve kararın Kurban Bayram’ında meydana gelebilecek büyük çaplı protestoları engelleme amacı taşıdığını yazdı.
Haber ajansı bu bilgiyi bir polis yetkilisine ve isimlerini vermediği diğer kaynaklara dayandırdı.
Hindistan, Pakistan’ın büyük tepki gösterdiği bir kararla eyaletin özel statüsüne son vermişti. Yeni Delhi’ye bağlanan eyaletteki yaklaşık 300 yerel yönetici gözaltına alınmış, eyaletin dış dünyayla bağlantısı da kesilmişti.
Hindistan yönetimi Pazar sabahı, çoğunluğu Müslüman olan eyalette Kurban Bayramı için kısıtlamaları hafifletti, ancak öğle saatlerinde önlemleri yeniden sıkılaştırdı.
Bölge polis şefi Dilbagh Singh, “Halk durumdan haberdar edildi ve halktan bayramı mahallelerinde kutlamaları istendi” dedi.
Pazar günü eyalette düzenlenen protesto gösterisine 500 kişi katıldı. Hindistan yönetimi, protestolarda herhangi bir şiddet olayı yaşanmadığını açıkladı.
Kısıtlamaların hafifletilmesinin ardından halk Srinagar’da Pazar günü trafiğe çıktı
Hindistan’ın bu tek taraflı kararı Pakistan ile ilişkilerin gerilmesine yol açtı.
Pakistan Başbakanı İmran Han Pazar günü uluslararası toplumu, “Çoğunluğu Müslüman olan Keşmir’de Hint milliyetçiliğinin yayılmasına seyirci kalmakla” suçladı.
Han, Pazar günü attığı tweet’te, “Hintlerin Üstünlüğü ideolojisinin, Nazi Aryan Irkının Üstünlüğü gibi, durmayacağını” öne sürdü ve atılan adımın “Hindistan’daki Müslümanların baskı altına alınmasına ve neticede Pakistan’ın hedef haline gelmesine yol açacağını” savundu.
Han’ın bu hafta Keşmir’in Pakistan kontrolündeki bölgesine destek ziyaretinde bulunacağı açıklandı.
Pakistan, Hindistan’ın İslamabad Büyükelçisi’ni sınır dışı etti ve ikili ticari ilişkileri askıya aldı.
Öte yandan bölgede tansiyonun yüksek olduğu bildiriliyor. Hindistan Kontrolü altındaki Cammu Keşmir’de yaşayanlar bayrama hazırlanmakta güçlük çektiklerini söylüyorlar.
Kendisini “Razia” olarak tanıtan bir kişi AFP’ye yaptığı açıklamada, kızına bu yıl neden bayramlık elbise alamadığını açıklamak zorunda kaldığını, eşinin ise aileyi besleyememekten endişe ettiğini söyledi.
Srinagar’da yaşayan 45 yaşındaki kadın, “Bu ne biçim Kurban Bayramı? Dışarı çıkma hakkımız bile yok. Eşim gün başına para kazanan bir işçi ama son 8 gündür hiç para kazanamadı” dedi.
Kendisini “Makbul” ismiyle tanıtan ve Sirinagar koyun pazarında satıcılık yapan bir kişi ise, kurban satışında büyük düşüş olduğunu ve çok zarar ettiğini söyledi.
Hint sinema oyuncusu Priyanka Chopra ise 26 Şubat’ta yaptığı bir paylaşımı nedeniyle, “ikiyüzlülük” suçlamasıyla karşı karşıya kaldı. Cumartesi akşamı katıldığı bir programda izleyicilerden biri, Chopra’nın “Jai Hind (Hindistan Çok Yaşa) #HindistanSilahlıKuvvetleri” şeklindeki paylaşımını eleştirdi.
Katılımcının “Birleşmiş Milletler İyi Niyet Elçisisiniz ama Pakistan ile nükleer savaşı destekliyorsunuz” sözlerine Chopra, “Pakistanlı çok arkadaşım var, ben de Hint’im. Savaşlardan çok hazzetmem ama vatanseverim. Beni sevenlerin hislerini incittiysem üzgünüm” şeklinde yanıt verdi.
CAMMU KEŞMİR
Hem Hindistan hem de Pakistan, Keşmir bölgesinin tamamı üzerinde hak iddia ediyor ve her iki ülke de bölgenin bir bölümünü denetimi altında tutuyor.
On binlerce askerin sokaklarda devriye gezdikleri bildiriliyor.
Yerel liderler, özerklik statüsünün kaybının, bölgede kargaşaya neden olabileceği uyarısında bulunuyor.
Cammu Keşmir eyaletinin, İngiliz yönetiminin sona erdiği ve ülkenin Hindu Hindistan ile Müslüman Pakistan arasında ikiye bölündüğü 1947 yılında diğer nüfusunun çoğunluğunu Müslümanların oluşturduğu yerler gibi Pakistan’a kalması bekleniyordu.
Ancak o dönem Keşmir’in Maharajası (Hükümdarı) bölgenin Hindistan’a mı yoksa Pakistan’a mı katılacağı konusunda tereddüt etti. En nihayetinde Hindistan’a katılmayı tercih edince, iki ülke Keşmir uğruna iki yıl savaştı.
Ancak ilan edilen ateşkesin ardından, Pakistan bölgedeki askerlerini çekmeyi reddedince, Keşmir de ikiye bölündü. 1950’lerin sonunda Çin’in Doğu Keşmir’i aşama aşama işgal etmesiyle Keşmir de üçe bölünmüş oldu.
1949 yılında Hindistan yönetimi altında kalan Cammu Keşmir’e anayasanın 370’nci maddesiyle özerk statü verildi.
Söz konusu madde, Cammu Keşmir eyaletine, kendi anayasasına, bayrağına sahip olma ve yasa yapma hakkı veriyor, ancak dış ilişkiler, savunma ve iletişim merkezi Hindistan yönetiminin kontrolünde kalıyordu.
Cammu Keşmir, Hindistan’da çoğunluğunu Müslümanların oluşturduğu tek eyalet.
Hindistan ve Pakistan arasındaki Keşmir’e hakim olma mücadelesinin yükünü, çoğunlukla bölge halkı çekti.
1947 ve 1965’te iki savaşa, asker ve sivillere karşı sayısız saldırıya ve komşular arasında gerilimin artmasına neden oldu.
Sonuç olarak, bugün bölgede siyasi istikrarsızlık ve yüksek işsizlik oranlarına neden olan, kırılgan bir ekonomi var. Lordlar Kamarası üyesi ve Keşmir uzmanı Lord Nazir Ahmed, bunun “terör faaliyetleri için uygun bir ortam” oluşturduğunu söylüyor.
Lord Ahmed gibi uzmanlar, Keşmir’in hemen yakındaki Afganistan’da bulunan IŞİD ve Taliban gibi örgütleri kontrol altında tutmayı da zorlaştırdığını söylüyor.
Hindistan Başbakanı Narendra Modi de geçen hafta, Cammu Keşmir’in özerkliğinin kaldırılmasının “ekonomik olarak kalkınmak ve terörizmi durdurmak” için gerekli olduğunu savundu.
(BRT/TAK)
