İngiltere’nin Avrupa Birliği (AB) üyeliği 47 yıl sonra resmen bitti.
İngiltere, 1973’te katıldığı AB’den yerel saatle 23.00’te (TSİ 02.00) ayrılırken, “Brexit günü” kapsamında hem devlet kurumları hem de özel kuruluşlar çeşitli kutlamalar yaptı.
Bu kapsamda, Başbakanlık binası “10 Numara”ya yansıtılan saatle geriye sayım yapıldı. Bazı hükümet binaları, İngiliz bayrağı renklerinde ışıklandırdı.
Brexit yanlıları kutlama yaptı
İngiliz Merkez Bankası, 50 penilik madeni parayı tedavüle soktu. “31 Ocak 2020” tarihini taşıyan paranın üzerinde “Bütün milletlerle barış, refah ve dostluk” ifadesi yer aldı.
Aşırı sağ siyasetçi ve AB karşıtı kampanyanın mimarlarında Nigel Farage’ın liderliğindeki Brexit Partisi, parlamento önünde kutlama partisi düzenledi.
Brexit yanlıları, saatler 23.00’ü gösterdiğinde hep beraber sevinç gösterilerinde bulundu.
“Yeni bir çağın şafağı”
Başbakan Johnson, İngiliz televizyonlarından ulusa sesleniş konuşmasında, genel olarak Brexit sürecinde kamuoyunda oluşan kutuplaşmayı sona erdirme ve “yaraları sarma” çağrısında bulundu.
Hükümet olarak görevlerinin ulusu bir araya getirme ve ülkeyi ileriye taşıma olduğunu vurgulayan Johnson, “Bu gece söylenecek en önemli şey, bunun bir son değil, başlangıç olduğudur. Bu, gerçek bir ulusal yenilenme ve değişim zamanı. Bu, yeni bir çağın şafağı.” değerlendirmesinde bulundu.
Johnson, artık vatandaşların kaderini ülkenin doğdukları bölgelerinin belirlemeyeceğini belirterek, Brexit’le “bütünleşme ve ilerlemeye başlanılan bir anın yaşandığını” ifade etti.
Saatlerin 23.00’ü göstermesiyle AB ile bağlantılı resmi kurumlardaki AB bayrakları indirildi, ayrıca Brexit sürecini yürütmek için kurulan bakanlık lağvedildi.
İngiliz vekillerin Avrupa Parlamentosu (AP) üyeliği sona ererken, İngiltere’nin AB iç yazışmalarına erişimi de kesildi.
Geçiş süreci başladı
İngiltere’nin AB üyeliğinin bitmesiyle, geçiş süreci dönemi başladı. Bu süre zarfında İngiltere, başta ticaret olmak üzere güvenlik, sağlık, ulaşım gibi alanlarda anlaşmaya varmak için Birlikle müzakereler yürütecek.
İngiltere’nin 30 Haziran’a kadar talep etmesi halinde geçiş dönemi, 2 yıl daha uzatılabilecek. Ancak Johnson liderliğindeki İngiliz hükümeti, bu sürenin uzatılmayacağını ilan etmiş bulunuyor.
İngiltere, bu süreçte gümrük birliği, ortak pazar ve serbest dolaşım gibi AB üyeliği unsurlarını sürdürecek ve AB kurallarına tabi kalacak. Ancak ülke, AB’nin karar alma mekanizmalarında söz hakkını kaybedecek.
Brexit süreci
İngiltere’de 2016’da yapılan referandumda, seçmenin yüzde 52’si ülkenin AB’den ayrılmasına (Brexit) destek vermişti.
İngiltere ile AB arasında 2 yıl devam eden müzakereler sonucunda 2018 sonunda Brexit anlaşmasına varılmış, ancak dönemin Başbakanı Theresa May liderliğindeki azınlık hükümeti, anlaşmayı parlamentodan geçirmeyi başaramayınca 29 Mart 2019’da gerçekleşmesi gereken Brexit, 3 kez ertelenmişti.
May’in yerine gelen Johnson, parlamentodaki tıkanıklığı aşmak için ülkeyi 2019 Aralık’ta erken seçime götürmüş ve tek başına iktidara gelmişti.
Brexit karşıtı muhalefetin, parlamentoda çıkardığı engellerin ortadan kalkmasıyla Johnson, Brexit anlaşmasını hızla yasalaştırmış ve yasal süreç 23 Ocak’ta tamamlanmıştı.
