ABD’de Iowa’da başlayan ve sonuçlarının duyurulması geciktiği için tartışmalara neden olan ilk ön seçimde, Demokrat Parti, raporlama uygulamasındaki “kodlama hatası” nedeniyle ancak 3 gün sonra sonuçların yüzde 97’sini açıklayabildi.
Iowa eyaletinde pazartesi günü, parti toplantıları (caucus) usulü yapılan seçimlerde Demokrat Parti ve Cumhuriyetçi Partinin aday adayları yarışmıştı.
Cumhuriyetçi Partinin kazananı yüzde 97,1 ile Başkan Donald Trump olarak açıklanırken, Demokratlar raporlama uygulamasındaki “kodlama hatası” nedeniyle ancak 19 saat sonra sonuçların yüzde 62’sini açıkladı. Yazılım sorunu nedeniyle ön seçim sonuçlarının açıklanmasının gecikeceğinin ilan edilmesiyle ülkede tartışmalar başlarken, önce oyların yüzde 92’sinin sayıldığı bildirildi, ardından yüzde 97’ye çıkarıldı.
Buttigieg yarışı önde götürüyor
Mevcut tabloda eski South Bend Belediye Başkanı Pete Buttigieg, Vermont Senatörü Bernie Sanders, Massachusetts Senatörü Elizabeth Warren ve eski Başkan Yardımcısı Joe Biden yarışta ön sıraları alan adaylar oldu.
Açıklanan son sonuçlara göre, Demokrat Partinin aday adayları arasındaki yarışı yüzde 26,2 ile Pete Buttigieg ve yüzde 26,1 ile Bernie Sanders başa baş götürüyor.
Elizabeth Warren ise oyların yüzde 18,2’sini alırken, Joe Biden yüzde 15,8 oyla dördüncü sırada geliyor.
Seçimlerin nihai sonuçlarının ne zaman açıklanacağına dair ise bilgi bulunmuyor.
Üç sonuç kategorisinde tutarsızlık
Yerel basında yer alan haberlere göre, yaklaşık 1700 seçim çevresinde, “parti toplantısı” tarzında doğrudan katılımlı oylama şeklinde yapılan seçimde oy sayılarının bildirilmesi için Microsoft tarafından tasarlanan mobil uygulamadan kaynaklanan bir sorunun gecikmeye yol açtığı sanılıyor.
Iowa Demokrat Parti yetkililerinin konuya ilişkin yaptıkları yazılı açıklamada, üç ayrı sonuç kategorisi arasında bazı tutarsızlıklar tespit edildiği vurgulanmıştı. Genel oy toplamı, en çok oy alan adaylara göre ayarlanmış oy toplamı, eyalet delege oy toplamına ilişkin sonuçların birbiriyle tutarsız olduğu bildirilmişti.
Yetkililer, oyları yeniden kategorize etmek için teknolojinin yanı sıra bazı fotoğraf ve belgelere bakıldığını, sonuçların açıklanmasının bu yüzden geciktiğini kaydetmişti.
Iowa Demokrat Parti Başkanı Taylor Price da yaptığı açıklamada, doğruluğu ve güvenilirliğinden emin olmak için sonuçları şu ana kadar açıklamadıklarını belirterek gecikmeden dolayı özür dilemişti.
Uygulama şirketi özür dilemişti
Öte yandan, seçim sonuçlarında gecikmeye neden olan uygulamanın geliştiricisi şirket de bir özür açıklamasında bulunmuştu.
Shadow Inc. adlı şirket Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, “Geçen gece Iowa’da yapılan ön seçim sonuçlarının raporlanmasındaki gecikmeden, bu durumun da adaylar, kampanyalar ve seçmenlerde yarattığı belirsizlikten dolayı üzgünüz.” ifadelerini kullanmıştı.
ABD’de seçim süreci
ABD’de 4 yılda bir yapılan başkanlık seçimleri geleneksel olarak Cumhuriyetçi Parti ile Demokrat Partinin adayları arasında geçiyor. Yarışa katılan bazı küçük partilerin ve bağımsız adayların başkanlık sürecinde herhangi bir etkileri bulunmuyor.
Partiler çok sayıda aday adayının katıldığı ve yaklaşık 5 ay süren ön seçim sürecinin sonunda, parti kongrelerinde kimin başkan adayı olacağını belirliyor.
Ön seçim sürecinde parti toplantıları (caucus) ve sandık başına gidilerek yapılan seçimler (primary) olmak üzere her eyaletin kendi parti yönetiminin belirlediği iki tip seçim uygulanıyor.
Ön seçim sürecinin ardından Demokrat Parti 13-16 Temmuz’da Milwaukee’de, Cumhuriyetçi Parti ise 24-27 Ağustos arasında Charlotte’de kendi başkan adayını resmen açıklayacak.
3 Kasım Salı günü yapılacak başkanlık seçimlerinde seçmenler esas olarak destekledikleri partinin delegelerine oy verecek ve ABD’de “Delegeler Kurulu” (Electoral College) adı verilen bu sistemde, her eyalete farklı ağırlıklarla dağıtılmış toplam 538 delege belirlenecek.
Bu sayının yarıdan bir fazlasına, yani 270 delegeye ulaşan aday başkan olmaya hak kazanacak.
