ABD Dışişleri Bakanlığı’nın Uluslararası Narkotik Kontrolü Strateji Raporu’nda, KKTC geniş bir yer aldı. Raporda, Kuzey’de para aklama faaliyetlerinin yanı sıra yeşil hat üzerindeki kaçak faaliyetler de yer aldı
YASALAR UYGULANMIYOR: Raporda, Kıbrıs Türk makamları, bazı önemli eksiklikleri gidermek için adım attığı ancak, kara para aklamayı önlemek için “yasaların” etkin bir şekilde uygulanmadığı vurgulandı. Raporda ayrıca kumarhane sektörü ve offshore bankacılığın endişe kaynağı olmaya devam ettiği belirtildi
ENDİŞE VERİCİ: Raporu hazırlayan uzmanlar, yasaların uygulanmasındaki yetersizliğin, casino, yasadışı bet ve eğlence sektörünü kuralsız ve kara para aklamaya karşı savunmasız bıraktığı kanaatinde. Raporda kontrolsüz tefeciler ve döviz bürolarının da endişe verici olduğu belirtiliyor
KAÇAKÇILIK RÖVAŞTA: Ara bölgede rapor edilmiş, insan, uyuşturucu, tütün, alkol ve gıda kaçakçılığına da işaret edilen raporda, KKTC’de fikri mülkiyet hakları ihlallerinin yaygın olduğu, yasal çerçeve eksikliğinden dolayı korsan güneş gözlüğü, giyim, ayakkabı ve DVD / CD’lerin serbestçe satıldığı vurgulandı
ABD Dışişleri Bakanlığı’nın Uluslararası Narkotik Kontrolü Strateji Raporu’nun, Para Aklama ile ilgili 2020 kısmında, KKTC ile ilgili geniş bir değerlendirme bulunuyor. Raporda şu ifadelere yer verildi:
“Kıbrıslı Türkler tarafından yönetilen alanda, kara para aklamayı önlemek ve mücadele etmek için gerekli yasal ve kurumsal çerçeve bulunmamaktadır.
Kıbrıs Türk makamları, bazı önemli eksikliklerin giderilmesi için adımlar atmış olsa da, “yasalar” kara para aklamayı önlemek bakımından etkin bir şekilde uygulanmıyor. Kumarhane sektörü ve offshore bankacılık endişe kaynağı olmaya devam etmektedir.
Bankacılık sektörü izole
Uluslararası yaptırımlar ve “KKTC”nin tanınmaması nedeniyle bankacılık sektörü uluslararası finans kuruluşlarından büyük ölçüde izole edilmiştir.
Bölgede faaliyet gösteren bankaların SWIFT sistemine erişimi yok ve Türkiye dışında neredeyse hiç muhabir bankacılık ilişkisi de bulunmuyor. Hiçbir uluslararası merkez bankasının da KKTC Merkez Bankası ile iş ilişkisi yok.
Kumarhanelerin etkisi
Kasım 2019 itibarıyla Kıbrıs Türk yönetim bölgesinde 34 kumarhane bulunmaktadır.
Uzmanlar, yasaların uygulanmasındaki yetersizliğin, casino ve oyun / eğlence sektörünü kuralsız ve kara para aklamaya karşı savunmasız bıraktığında hemfikirler. Kontrolsüz tefeciler ve döviz büroları da endişe vericidir.
Offshore bankalar
Offshore bankacılık sektörü de kara para aklama riski taşımaktadır. Kasım 2019 itibarıyla, “merkez bankası” kontrolünde yedi offshore banka ve 475 uluslararası finans hizmeti şirketi var.
Kıbrıslı Türkler sadece OECD üyesi ülkeler tarafından lisanslanan offshore bankaların yerel faaliyetine izin veriyor.
Serbest Liman etkisi
Mağusa’da “Serbest Liman ve Serbest Bölgeler Kanunu” ile yönetilen bir adet serbest liman ve bölge vardır. İzin verilen işlemler ve faaliyetler; endüstri, imalat ve üretim; malların depolanması ve ihracatı; montajı ve tamiri; gemi yapımı, onarımı ve montajı ve bankacılık, sigorta hizmetleri.
BM tampon bölgesi boyunca rapor edilmiş, insan, yasadışı uyuşturucu, tütün, alkol ve gıda maddeleri kaçakçılığı vakaları mevcut.
Ayrıca, fikri haklar ve mülkiyet hakları ihlalleri yaygın; yasal çerçeve eksikliğinden dolayı korsan güneş gözlüğü, giyim, ayakkabı ve DVD / CD’ler serbestçe satılmakta.
Mevzuat 2008’de kabul edildi
Kıbrıs Türk makamları 2008 yılında AML (AB’nin Kara Para Aklama Yönergesi) mevzuatını kabul ettiler. Buna göre finansal kurumlar ve serbest denetçilerin, mali istihbarat birimi FIU’ya Şüpheli Para Hareketi Raporu sunmaları gerekmektedir. Daha sonra mali birimler, bu raporları beş üyeli “Kara Para Aklamanın Önlenmesi Komitesi”ne iletir. Komite şüpheli konuların Başsavcılık’a ve gerekirse daha fazla soruşturma için polise sevk edilip edilmeyeceğine karar verir.
Uluslararası standartların unsurlarını içeren taslak AML “mevzuatı” 2014’ten bu yana onay için “parlamento”da beklemede.
Kıbrıslı Türkler tarafından idare edilen alan, Birleşik Devletler ile herhangi bir bilgi alış veriş mekanizmasının içinde değildir. Bölgesel organların da üyesi değildir ve bu nedenle AB’nin Kara Para Aklama Yönergesine bağlı izlemenin de dışındadır.
Yasa var ama…
Kıbrıslı Türkler tarafından yönetilen alanda kara para aklamayı önlemek ve mücadele etmek için gerekli yasal ve kurumsal çerçeve bulunmamaktadır. Kuzey Kıbrıs’ta makam sahiplerinin yolsuzluğa karışması konusunda da bazı düzenlemeler vardır ancak uygulaması yetersizdir.
Yerel uzmanlara göre, kara para aklama ile ilgili kovuşturmalara yardımcı olmak için “ceza kanunun” güncellenmesi gerekiyor. Mali istihbarat birimleri, Egmont Finansal İstihbarat Birimleri Grubu’na üye değil.
İlerleme yetersiz
Son yıllarda bankacılık ve offshore sektörleri ve kumarhaneler konusunda bazı “yasaların” geçmesiyle ilerleme kaydedilmiş olsa da, bunlar yeterince uygulanmamaktadır.
22 banka
Yerli, yabancı ve özel bankaların düzenleme ve denetimini “Merkez bankası” yapıyor. 17’si Kıbrıslı Türklerin sahip olduğu 22 banka ve beş tane de Türkiye’deki bankaların şubeleri bulunuyor.
Ocak ve Ekim 2019 arasında, Mali Şube 941 şüpheli durum raporu aldığını bildirdi. Bu rakam 2018’de 2.389’du. Aynı zamanda kara para aklama ile ilgili 30 suç araştırma yapıldı ve bir soruşturma başlatıldı.
AB, bölgenin kara para aklama ve terörist finansman risklerinden dolayı, kara para aklama ile mücadelede Kıbrıslı Türklere teknik yardım sağlıyor.”
.
