Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Dursun Oğuz, narenciyede kontrollü ve planı bir ekim ile ürün çeşitliği olması gerektiğini söyledi.
Bakan Oğuz, Güzelyurt bölgesinde temaslarda bulundu. Bakan Oğuz temasları çerçevesinde bölgedeki üreticileri ve Cypfruvex’i ziyaret ederek, incelemelerde bulundu. Bakan Oğuz, Kuzey Kıbrıs Narenciye Üreticileri Birliği ve Kıbrıs Türk Narenciye Üreticiler Birliği başkan ve üyeleriyle de narenciye konusunda toplantı yaptı.
Bakan Oğuz, ilk toplantıyı Kuzey Kıbrıs Narenciye Üreticileri Birliği ile yaptı. Bakan Oğuz, ikinci toplantıyı ise Kıbrıs Türk Narenciye Üreticiler Birliği ile gerçekleştirdi.
Bakan Oğuz, narenciyede 2018 Doğrudan Gelir Desteği ve akaryakıt ödemelerinin yarısını ay sonu veya Temmuz ayı içinde ödemeyi planladıklarını söyledi. Narenciye sektörünün yaşaması için Cypfruvex’in önemli olduğunu belirten Bakan Oğuz, “üretici hasat zamanı portakalını hangi fiyata vereceğini bilecek. Bunun öngörüsü yapılmazsa başıboş bir fiyat ortaya çıkar ve paraya sıkışan üretici de bunu o fiyattan satar. Bu durumu arpada da yaşadık. Üretici kaybediyor. Bunun önüne geçmek için Cyprufex yönetimine en doğru atamaları yapmak düşüncesindeyiz. Cyprufex’te olanların, narenciyenin geleceğine yön vermeleri lazım. Mutlaka pazar araştırması, fiyat araştırması yapılmalı. Üreticinin benim tarlamdaki ürün satılacak mı diye bir derdi olmaması lazım. Cypfruvex pazar sorununu çözecek. Bununla ilgili çalışmalarımız var” dedi.
Narenciye teşvikleri konusunda da değinen Bakan Oğuz, şu anda bütçenin belli olduğunu ancak 2020 yılında hazırlanacak bütçe içinde bir farkındalık yaratabileceklerini belirtti. Bakan Oğuz, her ne kadar narenciyenin gelişmesi ile ilgili verilen teşvik sınırlı da olsa bunu en yaralı nasıl yapabiliriz noktasında olduklarını ifade ederek, “Gençlerin de bu işe sahip çıkmasını istiyoruz. Narenciye hobi olarak kalmamalı” diye konuştu.
Tarımsal su konusunda görüşmelerin devam ettiği bilgisini de paylaşan Bakan Oğuz, tarımsal suyun yalnızca Türkiye’den gelen suyla değil; arıtmalar, yağmur, drenaj sularının toplanmasıyla oluşacak bir havuz olarak görüldüğünü söyledi. Bakan Oğuz, Türkiye’den gelen suyun maliyetinin yerel su kaynaklarının toplanması ile oluşacak havuzdan maliyet düşürülerek suyun, en uygun fiyata üreticiye verilebileceğini belirtti.
Kuzey Kıbrıs Narenciye Üreticileri Birliği Başkanı Turgut Akçın bölge pek çok sıkıntı ile karşı karşıya kaldıklarını söyledi. Akçın, bölgede narenciyeye alternatif başka bir ürün olmadığını belirterek, “İhracatı yapılmayan hiçbir ürün bu bölgeye bir fayda sağlayamaz. Bu nedenle narenciye yeni çeşitlerle güçlendirilip, ihracata yönelik hale getirilmeli. Cypfruvex’in de günün koşullarına göre ihracatta bilgi, sahibi lisan bilen kişiler olmalı”dedi.
Akçın, suyun en büyük sorun olduğunu vurgulayarak, “Bu yıl yağışlar oldu ama bazı bölgelerde sular istediğimiz seviyede değildir. Bunun için barajdaki suyun bir an önce nasıl gelebileceği önemli. Alt yapının yenilenmesi gerektiğine inanırız “diye konuştu.
Narenciyeye verilen Doğrudan Gelir Desteği’nin henüz ödenmediğini ve bu desteğin de yeterli olmadığını ifade eden Akçın, bunun yeniden düzenlemesi yönündeki talebini iletti.
Kıbrıs Türk Narenciye Üreticiler Birliği Ali Alioğlu, tarım sektöründe narenciyenin 2000 yılından günümüze kadar büyük oranda kayba uğradığını, 45 bin dönüme sahip narenciye arazisinin 30 bin dönüme düştüğünü söyledi. Alioğlu, üretim konusunda yurtdışında üreticinin tembel olduğu yönünde kötü algı yaratılmaya çalışıldığına işaret ederek “ Temennimiz, siz ve ekibinizin bizimle daha iyi istişare ederek, bu sorunları çözme noktasında bize yardımcı olmanızdır” dedi. Alioğlu, girdi maliyetlerinin büyük sorun olduğunu ifade ederek, Doğrudan Gelir Desteği, akaryakıt fiyatları ve su konusundaki sıkıntılarını da aktardı.
Bakan Oğuz ise narenciyede hedefin ihracat olduğunu söyleyerek, “Biz istiyoruz ki üretici, ürettiği malı maliyetin altında vermesin. Narenciyede kontrolsüz ekim olmamalı, dileyen istediği ürün değişikliğine gitmemeli. Kontrollü ve planı bir ekim, ürüne çeşitliği olmalı” dedi.
Bakan Oğuz, Cypfruvex’in artık gerçek görevini yapması gerektiğinin altını çizerek, “üretici ürünün kaça gideceğini bilemeli. Cypfruvex’in gerçek kimliğine bürünmesi ve yapılandırılması lazım. Bununla ilgili çalışmalara başladık. Sizlerle de işbirliğine hazırız”diye konuştu.
(BRT/SM)
