TC Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne (AB) üyelik sürecine ilişkin “Katılım sürecimizde herhangi bir siyasi engel istemiyoruz. Katılım, teknik bir meseleyse, teknik kriterleri karşılamaya hazırız.” dedi.
Letonya Dışişleri Bakanı Edgards Rinkevics’in daveti üzerine bu ülkeye resmi ziyaret gerçekleştiren Çavuşoğlu, mevkidaşı Rinkevics ile görüşmelerinin ardından başkent Riga’da ortak basın toplantısı düzenledi.
Çavuşoğlu, Dışişleri Bakanı olarak Letonya’ya ilk kez resmi ziyaret için geldiğini belirterek Letonya Cumhurbaşkanı Raimonds Vejonis ile görüşmesinden önce Letonya İşgal Müzesi’ni ziyaret ettiğini söyledi.
Bu ülkedeki temasları kapsamında, Cumhurbaşkanı Vejonis tarafından kabul edildiğini ifade eden Çavuşoğlu, oldukça verimli geçen görüşmede ikili ilişkiler başta olmak üzere birçok konuyu ele aldıklarını kaydetti.
Çavuşoğlu, iki ülke arasındaki ilişkilerde ekonominin önem arz ettiğini söyleyerek Türkiye ve Letonya arasındaki ticaret hacminin ve yatırımların artırılması gerektiğinin altını çizdi.
Çok sayıda Türk şirketinin Letonya’da faaliyet gösterdiğine işaret eden Çavuşoğlu, Letonya’nın ve Letonya hükümetinin bu şirketlere verdiği destek için teşekkür etti.
Çavuşoğlu, iki ülke arasındaki ilişkilerde kültürel iş birliğinin de oldukça önemli olduğunu vurgulayarak Letonya’daki farklı üniversitelerde Türkçe öğretildiğini ve Yunus Emre Enstitüsünün (YEE) aktif olduğunu kaydetti.
Letonya’dan Türkiye’ye çok sayıda turistin geldiğini belirten Çavuşoğlu, Antalya ve Alanya’da Letonya’nın iki fahri konsolosluğu olduğunu ve yakın zamanda 6. fahri konsolosluğun İzmir’de açılacağını bildirdi.
Bakan Çavuşoğlu, mevkidaşı Rinkevics ile yaptığı görüşmelerde ikili ilişkilerin yanı sıra AB, Avrupa Konseyi ve Karadeniz’in güvenliği gibi konuların gündeme geldiğini belirtti.
Çavuşoğlu ayrıca Suriye’deki durum başta olmak üzere bölgedeki son gelişmelerle ilgili Rinkevics’i bilgilendirdiğini ifade ederek NATO’ya üye iki ülke olarak bölgenin güvenliği için Türkiye ve Letonya’nın birlikte çalışmaya devam edeceklerini söyledi.
Öte yandan Çavuşoğlu, Türkiye ve Letonya’nın Avrupa Konseyine üye iki ülke olduğunu ve Avrupa’nın değerlerine katkıda bulunmak için çalışacaklarını dile getirdi.
AB’nin yabancı düşmanlığı, ayrımcılık ve hoşgörüsüzlük gibi ciddi sınamalarla karşı karşıya olduğuna işaret eden Çavuşoğlu, Avrupa’nın temel değerleri yerine, aşırı sağ ya da aşırı sol ideolojinin Avrupa politikasına egemen olduğu değerlendirmesinde bulundu.
Çavuşoğlu, Türkiye’nin AB üyeliğine ilişkin şunları söyledi:
“Letonya’nın ve mevkidaşım Rinkevics’in Türkiye’nin AB’ye tam üyeliğine verdiği destek için teşekkür etmek istiyorum. Reform önceliği ajandamızda. Reform Eylem Grubu yakın zamanda toplandı. Ciddi reform paketleri yolda. Avrupa Birliği ve Avrupa Konseyi ile bu konuda birlikte çalışıyoruz.”
Çavuşoğlu, öte yandan bazı AB üyesi ülkelerin her durumda Türkiye’nin üyeliğine karşı olduğuna işaret ederek “Bunun Türkiye’nin yerine getirmesi gereken yükümlülüklerle alakası yok. İlişkilerimizin en iyi olduğu zamanlarda bile bu ülkeler Türkiye’nin üyeliğine farklı nedenlerle karşı çıkmaya devam ediyordu çünkü Türkiye ile güç paylaşmak istemiyorlardı.” ifadelerini kullandı.
Üyelik yolunda fasılların açılıp kapanmaları için belli kıstasların bulunduğunu kaydeden Çavuşoğlu, Türkiye’nin fasılların açılıp kapanması için gerekli kıstasları karşılamaya hazır olduğunu söyledi.
Çavuşoğlu, Türkiye’nin AB’ye üyeliğini istemeyen ülkelerin Türkiye’nin Birliğe ve kıtaya göçmen sorunu gibi belli konularda önemli ölçüde katkı sağladığını kabul ettiğine dikkati çekerek “Bizim katılım sürecimizde herhangi siyasi bir engel istemiyoruz. Katılım, teknik bir meseleyse, teknik kriterleri karşılamaya hazırız.” dedi.
Çavuşoğlu, Türkiye’nin Rusya’dan S-400 alımına ilişkin bir soruya da bunun Türkiye’nin seçimi olmadığını, hava savunma sistemlerine acil ihtiyacı olduğu için bunları, en iyi teklifi veren Rusya’dan aldıklarını kaydetti.
Bu sistemleri daha önceden Batılı müttefiklerinden almak istediklerini ancak son 10 yıldır alamadıklarını anlatan Çavuşoğlu, “NATO Genel Sekreteri ve Yardımcısı herhangi üye ülkenin savunma sistemlerini istedikleri ülkeden alma hakkına sahip olduğunu açıkça söyledi.” diye konuştu.
Çavuşoğlu, ABD’nin S-400’lerin, F-35 ve diğer NATO sistemlerine tehdit olabileceği iddiasına yönelik, şunları kaydetti:
“Öncelikle bu sistemlerin tamamıyla kendi kontrolümüzde olacağını ve NATO sistemlerine dahil edilmeyeceğini söyledik. ABD’lilerin iddiaları doğru olsaydı, bu durumda, Suriye’de, Baltık bölgesinde ve kuzeyde, S-400’ler çoktan F-35 teknolojisine ulaşmış olurdu. Çünkü Suriye’de Rusya’nın tam kontrolü atında S-400’ler bulunuyor. ABD ve İsrail F-35’leri çoktan bunların etrafında uçuyor. Norveç’te sınırın hemen ötesinde S-400 bataryaları var ve etrafında Norveç F-35’leri var. Yani bu iddialar doğru olsaydı, çoktan gerçek olurdu.”
Bunun değerlendirmesini teknik uzmanların yapması gerektiğini belirten Çavuşoğlu, bu kapsamda ABD ve NATO’ya ortak bir çalışma grubu kurulması teklifinde bulunduklarını söyledi.
Letonya Dışişleri Bakanı Edgards Rinkevics, Türkiye ile Avrupa Birliği (AB) arasında yapıcı diyaloğa ihtiyaç olduğunu belirterek, “Biz, Türkiye’yi AB’de ve NATO’da oldukça önemli bir partner olarak görüyoruz.” dedi.
Bakan Rinkevics, mevkidaşı Çavuşoğlu ile yaptığı görüşmede, ikili ilişkiler, Suriye ve Ukrayna konularının ele alındığını belirterek, bu konulardaki görüşlerini mevkidaşına aktardığını söyledi.
Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne üyeliği hakkında bir soruya ilişkin Rinkevics, AB’nin genişleme politikasının aktif olması gerektiğine inandıklarını kaydetti.
Rinkevics, “Bunca yıl AB’nin genişleme politikası, özellikle bizim kendi deneyimimiz, bu politikanın kıtanın istikrarı ve genişlemesine katkı sağladığını gösterdi.” ifadesini kullandı.
Öte yandan, halihazırda İngiltere’nin AB’den ayrılması (Brexit) gibi bir konuyu da deneyimlediklerini söyleyen Rinkevics, “Aynı zamanda yabancı düşmanlığı, aşırıcı ideolojiler ve popülist hareketlerin de endişe verici şekilde arttığını görüyoruz. Buradan bakıldığında söz konusu meseleler kolay değil. Dolayısıyla kendi iç siyasetleri nedeniyle tüm üye ülkeler aynı siyasi tutuma sahip olamıyor.” şeklinde konuştu.
Rinkevics, genişleme politikasının liyakata dayalı olması gerektiğinin altını çizerek, kriterleri karşılayan ülkelere üyelik verilmesi gerektiğini vurguladı.
Türkiye’nin AB üyelik sürecinin devam etmesi gerektiğine dikkati çeken Rinkevics, “Çünkü bu süreç tarafların birbirlerini anlamalarına yardımcı oluyor. Aynı zamanda sonuca daha iyi hazırlanılmasını sağlıyor.” ifadelerini kullandı.
Rinkevics, Türkiye’nin AB’ye üye olmasının kolay bir süreç olmayacağı ve sabırla birlikte bu konu üzerinde çaba sarf etmek gerektiğinin altını çizdi.
Letonyalı Bakan Rinkevics, “Türkiye ile AB arasında yapıcı diyaloğa ihtiyacımız var. Biz, Türkiye’yi AB’de ve NATO’da oldukça önemli bir partner olarak görüyoruz. Bazen görüş farklılıkları olsa da ortaklık ve iş birliği noktalarına bakmamız gerekiyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Rinkevics, görüşmelerde Türkiye’nin S-400 hava savunma sistemleri satın almasına ilişkin de görüş alışverişinde bulunduklarını söyledi.
Türkiye’nin S-400 almasının en iyi çözüm olmadığını düşündüklerini dile getiren Rinkevics, bu konunun siyasi ve teknik olmak üzere iki açısı bulunduğuna dikkati çekti.
Rinkevics, “Benim mesajım bu sorunu çözmeye çalışmamız gerektiği yönünde. Müttefikler arasında herhangi bir mesele varsa çözüme kavuşturulmalı çünkü bu aslında bütün üyeler için de bir sorun anlamına geliyor.” ifadelerini kullandı.
“Tek dileğim bu tarz tartışmaların, duygusal değil, şeffaf ve mantık çerçevesinde ilerlemesi.” diyen Rinkevics, bu meselelerde NATO’nun genelinin çıkarlarının gözetilmesi gerektiğini sözlerine ekledi.
(BRT/TAK)
