Savunma sanayiinde kamu kurumlarının son yıllardaki başarısı kadar özel sektörle kurulan iş birliği de farklı bir dönemin kapılarını araladı.
Hedeflenen projeler bir bir hayata geçerken, gelişen teknolojinin oluşturduğu yeni ve farklı savunma paradigmaları birbirinden önemli projeleri de beraberinde getirdi. TRT Haber, 2019 yılında savunma sanayii alanındaki önemli faaliyetleri derledi.
Havada yeni bir sayfa
Akıncı Taarruzi İHA’nın ilk uçuşu hafızalardaki yerinin korurken, yeni teslimatlar ile envanterdeki ATAK helikopteri sayısı 55, İHA sayısı ise 120 oldu. Aynı dönemde ATAK’ın lazer ikaz alıcı ve diğer elektronik harp sistemleri ile donatılmış FAZ-2 versiyonunun ilk uçuşu başarıyla gerçekleştirildi.
İHA’lar konusunda ciddi adımlar atan Türkiye, 2019’da “Sürü İHA” projesi başlattı, İHA’ların GPS olmayan ortamda da görev yapacağı KERKES-Küresel Konumlama Sistemi Bağımsız Otonom Seyrüsefer Sistemi Geliştirilmesi Projesi’ne başladı.
ANKA-Aksungur gökyüzüyle tanıştı
Aynı dönemde havada tamamlanan bazı faaliyetler ise şu şekilde sıralandı:
– ANKA-Aksungur ilk uçuşunu yaptı.
– İlk ANKA-S’ler teslim edildi.
– Ağır Sınıf Taarruz Helikopteri Projesi başlatıldı.
– GÖKBEY’in ilk sertifikasyon uçuşu gerçekleşti.
– A400M Projesi kapsamında 8 ve 9’uncu uçakların teslimatı tamamlandı.
– Genel Maksat Helikopteri Programı kapsamında, toplamda 109 adet üretilecek T-70 Helikopterinin ilki hangardan çıkarıldı.
Mavi Vatan’a yakışacak projelere tam gaz devam
Türkiye, 2019 yılında başta Doğu Akdeniz meselesi olmak üzere denizlerde de farklı süreçler yaşadı. Çok büyük bir kararlılıkla sürdürülen “Mavi Vatan” adımları savunma sanayiindeki ilklerle de perçinlendi.
Bu kapsamda çok maksatlı amfibi hücum gemisi TCG Anadolu denize indirilirken, yine bu yıl içerisinde yeni tip denizaltının ilki “Piri Reis” havuza çekildi.
2019 yılında mavi sularda icra edilen diğer önemli faaliyetler ise şöyleydi:
– MİLGEM 4. gemi Kınalıada hizmete girdi.
– MİLGEM 5. geminin inşasına başlandı.
– Test ve eğitim gemisi TCG Ufuk denize indi
– 5. denizaltı Seydi Ali Reis’in ilk kaynağı yapıldı.
– 8 adet süratli devriye botu teslim edildi.
Silah taşıyıcı araçlarda ilk teslimat yapıldı
2019 yılında önemli ilklere ve birbirinden değerli başarılara imza atılan bir diğer alan ise “kara” sistemleri oldu.
Bu yıl içerisinde Silah Taşıyıcı Araçlar Projesi kapsamında ilk araçlar teslim edilirken, TSK için büyük önem taşıyan Fırat M60T Modernizasyonu kapsamında da 169 tankın modernizasyonu tamamlandı.
2019’da yeni zırhlı kara aracı “Vuran” envantere kazandırılırken, aynı dönemde hafif sınıf insansız kara araçlarında prototipler geliştirildi ve Özel Maksatlı Taktik Tekerlekli Zırhlı Araç (ÖMTTZA) Projesi’nin sözleşmesi imzalandı.
Silah, mühimmat ve füze alanında tarihi dönem
Bu yıl içerisinde gerçekleşen “önemli faaliyetler” içerisinde en çok dikkat çeken başlıklardan biri de “Silah, Mühimmat ve Füze” oldu.
2019’da Alçak İrtifa Hava Savunma Sistemi HİSAR-A’nın nihai testleri tamamlandı, seri üretim aşamasına hazır hale geldi.
Yine aynı dönemde Korkut Hava Savunma Sistemi envantere girdi, 13 adet sistem teslim edildi. Deniz platformlarında kullanımı için Gökdeniz hazır hale getirildi.
Milli füze milli gemimizden atıldı
İlk milli deniz füzemiz Atmaca’nın milli gemimizden başarıyla atıldığı 2019 yılı çok sayıda başka “ilk”e de ev sahipliği yaptı.
İlk yerli ve milli hava-hava füzemizin üretilmesi amacıyla yürütülen Göktuğ projesi kapsamında TÜBİTAK SAGE tarafından geliştirilen Bozdoğan Görüş İçi ve Gökdoğan Görüş Ötesi füzelerinin güdümlü atış testleri başarıyla gerçekleşti.
2019 yılında çok önemli gelişmelerin yaşandığı bu alanda karşımıza çıkan diğer “kilometre taşları” da şu şekilde sıralandı:
– İlk S-400 sistemi geldi.
– Ardışık delici harp başlıklı SOM-B2 füzesinin geliştirme, yer ve uçuş testleri tamamlandı.
– TÜBİTAK BİLGEM’in tasarlayıp geliştirdiği milli lazer silahı ARMOL, kabul testlerini başarıyla geçerek TSK envanterine girdi.
– HGK/KGK/LGK, MAM-C/MAM-L, UMTAS/LUMTAS teslimatlarına devam edildi.
“Tufan” rekor kırdı
– TUSAŞ’ın ürettiği Hürkuş-C’den TÜBİTAK SAGE’nin geliştirdigi çok hafif ve düşük maliyetli TOGAN mühimmatı ilk kez atıldı.
– ASELSAN Elektromanyetik Top Sistemi TUFAN ile yapılan atışta namlu çıkış enerjisi rekoru kırıldı.
– “20 mm Top Geliştirilmesi Projesi” için imzalar atıldı.
TCG Kınalıada’da ADVENT ile güçlendi
2019 yılı Kara, Hava, Deniz gibi alanların yanı sıra “Elektronik” başlığı altında da önemli gelişmelere sahne oldu.
MİLGEM Savaş Sistemi Tedariki Projesi kapsamında Deniz Kuvvetleri Komutanlığına bağlı ARMERKOM ile HAVELSAN’ın geliştirdiği Yeni Nesil Milli Savaş Yönetim Sistemi ADVENT Savaş Yönetim Sistemi ilk kez TCG Kınalıda’ya bu yıl entegre edildi.
Öte yandan “Çok Amaçlı Faz Dizinli Radar” (ÇAFRAD) sisteminin ilk teslimatının yapıldığı 2019’da Radar Elektronik Destek (ED)/ Elektronik Taarruz (ET) Sistemleri Projesi kapsamında ilk ED sistemi de teslim edildi.
Bu alanda karşımıza çıkan bir diğer önemli faaliyet ise Muhabere Karıştırma ve Aldatma Simülatörü (MUKAS) sisteminin teslim edilmesi oldu. 2019’da çeşitli tiplerde karıştırıcı, köreltici, İHA önleyici sistem ile telsiz teslimatları da yapıldı.
Milli havacılıkta tarihi adımlar
Savunma sanayii alanında 2019 yılı içerisinde atılan bir diğer önemli adım ise T70 Genel Maksat Helikopteri için üretilen ilk T700-TEI-701D motorunun teslim edilmesi oldu.
Yine bu dönemde Türkiye’nin ilk Parçacık Radyasyonu Test Altyapısı ODTÜ-Saçılmalı Demet Hattı’nın kurulumu tamamlandı.
Bor Karbür tesisi için geri sayım başladı
2019’da ayrıca ULAK Haberleşme A.Ş. tarafından ürünleştirilen MİLAT Yazılım Tanımlı Ağ Yönetim ve Analiz Sistemi’nin (MAYA) ilk satışı TÜRKSAT‘a yapıldı. Ayrıca milli baz istasyonu ULAK, ilk kez GSM operatörleri tarafından kullanılmaya başlandı. Yine bu dönemde Bor Karbür tesisinin temeli atıldı.
Grafikler: Hafize Yurt
