Paris merkezli Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütü 2019 Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’ni yayımladı. Türkiye listede 157’nci sırada. Türkiye 2018 yılında da 180 ülke arasında 157’nci sırada yer almıştı.
RSF, “en büyük medya grubunun hükümet yanlısı bir holding tarafından satın alındığı Türkiye’de kalan birkaç eleştirel yayın organının üzerindeki baskının da sürdüğünü” belirtti. Raporda, “dünyada en fazla profesyonel gazetecinin hapiste olduğu ülke konumundaki Türkiye’nin sistematik olarak önleyici gözaltıya ve bazen müebbete kadar varan uzun hapis cezalarına başvurduğu” ifade edildi.
“Yargılama öncesi cezaevinde bir yıldan fazla zaman geçirmenin yeni bir norm olduğunun” aktarıldığı raporda, RSF’nin Türkiye temsilcisi Erol Önderoğlu’nun da kapatılan Özgür Gündem gazetesiyle dayanışma eylemine katıldığı için “terör propangadası” yapmakla suçlandığı hatılatıldı.
“Sosyal medyada ‘like’ yapan hapse atılıyor”
Cumhurbaşkanlığı sistemindeki Yeni Türkiye’de, hukukun üstünlüğünün “kaybolan bir hatıra” olduğunu belirten Sınır Tanımayan Gazeteciler’in raporunda, “Her yıl binlerce yazıya internette erişimi engelleyen ve insanları sosyal medyada yaptıkları bir ‘like’ (beğenme) nedeniyle hapse atan Ankara, artık bununla da yetinmeyerek video paylaşım sitelerini de kontrol altına almaya çalışıyor” denildi.
Raporda ayrıca Türkiye’nin “Cennet Belgeleri” konusunda yaptığı haberler nedeniyle bir gazeteci hakkında dava açılan tek ülke olduğu ifade edildi. Gazeteci Pelin Ünker’in bu kapsamda 13 ay hapse mahkûm edildiği ve ağır para cezasına çarptırıldığı belirtilen raporda, bu davanın, araştırmacı gazeteciliğin nasıl cezalandırıldığına dair çok sayıda örnekten sadece biri olduğu ifade edildi.
İlk üçte İskandinav ülkeleri var
2019 Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’nde bu yıl da ilk sıradaki ülke değişmedi: Norveç. Norveç’i Finlandiya ve İsveç izledi.
Listenin son sırasında ise Türkmenistan yer aldı. 2017 ve 2018 yıllarında son sırada olan Kuzey Kore bu kez 179’uncu basamakta yer aldı.
RSF raporunda, gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın öldürülmesinin Suudi Arabistan’ın endeksteki yerini de kaçınılmaz olarak etkilediği ifade edildi. Bu yılki endekste üç basamak gerileyen Suudi Arabistan, 172’nci sıraya inerek son 10 ülke arasına girdi.
Suudi gazeteci Kaşıkçı, 2 Ekim 2018’de Suudi Arabistan’ın İstanbul Başkonsolosluğunda öldürülmüştü. Raporda, “Kaşıkçı’yı öldürmekle suçlanan şüphelilerin Suudi Arabistan’da şeffaflıktan uzak bir şekilde yargılanmaları, büyük olasılıkla bu cinayete karışmış olan en üst düzey (Suudi) yetkililerin ceza almadan kurtulacağı izlenimi veriyor” denildi.
RSF, Kaşıkçı cinayetine ilişkin bağımsız bir uluslararası soruşturma başlatılması için çağrısını yineledi.
