Soluduğumuz hava, kullandığımız suyun kalitesi, sağlığımızı doğrudan etkiliyor.
Kirlilik arttıkça, yaşam süresi de azalıyor.
Kirlilik ve kirliliğin sağlık üzerindeki etkileriyle ilgili çalışmalar yapan Global Alliance on Health and Pollution (GAHP), yeni bir analiz yayımladı.
Buna göre zehirli hava, su, toprak ve kimyasallara maruz kalmak, her yıl 8,3 milyon insanın hayatına mal oluyor.
Kirliliğin yılda HIV / AIDS, tüberküloz ve sıtmanın bir araya gelerek sebep olduğu ölümlerden 3 kat daha fazla insanı öldürdüğü konusunda uyarı var.
Ayrıca her yıl savaş ve diğer şiddet olaylarından 15 kat daha fazla kişinin, kirlilik sebebiyle hayatını kaybettiği belirtiliyor.
Çalışmaya göre, kirlilikten kaynaklanan tüm erken ölümlerin en az yüzde 90’ı düşük ve orta gelirli ülkelerde meydana geliyor.
Peki ilk sırada hangileri var?
Hindistan ve Çin.
Hindistan ve Çin sırasıyla 2 milyon 326 bin 711 ve 1 milyon 865 bin 566 ile yılda en fazla kirlilik kaynaklı ölüm yaşayan iki ülke.
GAHP analizi, bu iki ülkenin nüfusu sebebiyle listenin başında olmasının şaşırtıcı olmadığını vurguluyor.
Zira hızla sanayileşen bu ülkelerde 2 buçuk milyardan fazla insan yaşıyor.
2018 tarihli son araştırmalar ayrıca dünyanın en kirli 20 kentinden 15’inin de Hindistan’da olduğunu ortaya koyuyor.
Nijerya, 279 bin 318 ile kirliliğe bağlı erken ölümlerde üçüncü sırada yer alırken, onu 232 bin 974 ile Endonezya ve 223 bin 836 ile Pakistan izliyor.
Amerika Birleşik Devletleri de kirliliğe bağlı ölümler açısından en kötü 10 ülke arasında. Yılda yaklaşık 200 bin kişi bu nedenle hayatını kaybediyor.
Rusya’da bu sayı 118 bin 687.
Türkiye bu 10 ülke arasında yer almıyor. Rapora göre kirlilik sebebiyle yılda 57 bin 779 kişi hayatını kaybediyor.
Almanya’da bu sayı 68 bin 300, İtalya’da 57 bin 33, İngiltere’de 50 bin 193, Fransa’da 41 bin 968 ve İspanya’da 30 bin 923.
Üstelik sorun sadece büyük nüfusa sahip, sanayileşmiş mega şehirlerle de sınırlı değil. Kirlilik, düşük ve orta gelirli birçok ülkede de önde gelen bir ölüm nedeni. 100 bin kişi başına düşen ölüm sayısı söz konusu olduğunda, Çad 287 ile en yüksek sayıya sahip. Bunu 251 ile Orta Afrika Cumhuriyeti ve 202 ile Kuzey Kore takip ediyor.
İnsan hayatıyla kıyaslamak asla mümkün değil ancak hava kirliliğinin küresel ekonomiye de bir maliyeti olduğunu belirtelim.
Kirliliğin önümüzdeki yıl yine bir bu kadar can alacağı ve küresel ekonomiye 225 milyar dolara mal olacağı tahmin ediliyor.
Kaynak: Global Alliance on Health and Pollution, IQAir AirVisual 2018 Dünya Hava Kalitesi Raporu
Grafik: Hafize Yurt
